Ülkemizde beyin göçü lisede baÅŸlıyor.
Geçen gün televizyonda bir yarışma programı izlerken, baÅŸarılı bir öÄŸrenci olduÄŸu anlaşılan yarışmacının, eÄŸitimine yurt dışında devam edeceÄŸini, daha sonra da dönmeyeceÄŸini söylemesi karşısında donmuÅŸ kalmıştım. Bu gencin, ailede, okulda, mahallede bu kadar kesin kararlı olarak yetiÅŸmesi nasıl gerçekleÅŸmiÅŸ olabilir?
Bir an daldım. O anda yetkili olsaydım diye düÅŸündüm, herhalde bu gencin Türkiye’de eÄŸitimini sürdürmesine izin vermezdim. Yahut, baÅŸta öÄŸretmenleri olmak üzere pek çok kiÅŸiyi üzerdim.
Meslek eÄŸitimi almış ve iyi yetiÅŸmiÅŸ kiÅŸilerin, ülkelerinde iÅŸ bulamaması veya eÄŸitim olanaklarını yetersiz bulması gibi nedenlerle baÅŸka ülkelerde hayatını sürdürmek kararı vermesi beyin göçü olarak tanımlanır. Ancak bu genç, daha yolun başında bu kararı vermiÅŸti. Bir baÅŸka açıdan baktığımızda, ne vatan nede millet bilinci geliÅŸmemiÅŸti.
Nitelikli insan giderken bilgi ve deneyimlerini de birlikte götüreceÄŸinden, göç alan ülke kazançlı çıkarken, göç veren ülke insan gücü bakımından fakir düÅŸmektedir.
Ä°nsanların bir lastik botla, büyük riskler alarak açık denize açılmasına neden olan bu ülkelerinden kaçış nedenleri ne olabilir?
GÖÇ NEDENLERÄ°
Göç olayının kökü çok eskilere dayanmaktadır. Eski Mısır’da, Hititler’de de göç olayına rastlanmaktadır.
Göç nedenleri, bazı Asya ve Afrika ülkelerinde daha açık ve net olarak görülebilmektedir. BaÅŸta BirlemiÅŸ Milletler olmak üzere pek çok kuruluÅŸ bu konuda inceleme yapmaktadır. BaÅŸta , yeterli gıda olanakları olmaması, iÅŸ bulamama, geleceÄŸe güvensizlik gibi faktörler göç kararının verilmesinde etkin olmaktadır.
Göçe neden olan unsurları iki grupta ele almak mümkündür.
Birincisi, Ülkelerinin geri kalmışlığı, buna baÄŸlı olarak yaÅŸam koÅŸullarındaki olumsuzluklar, iÅŸsizlik, çalışanlara ödenen ücretlerin düÅŸük olması, nitelikli insanlar yerine, ülkeyi niteliksiz kiÅŸilerin yönetmesi, gençlere fırsat tanınmaması gibi faktörlerdir.
Ä°kinci olarak, nitelikli kiÅŸilerin ekonomik durumlarını iyileÅŸtirme, yüksek gelir elde etme beklentilerini sayabiliriz. Genel olarak, geliÅŸmiÅŸ ÅŸehirlerde yaÅŸamanın cazip bulunması, eÄŸitim ve iÅŸ hayatında yurt dışının prestij saÄŸlayacağına inanılmaktadır.
TÜÄ°K verilerine göre,
Basiretli yönetimler, çeÅŸitli nedenlerle yurt dışına itilmiÅŸ olan nitelikli ve eÄŸitimli beyinlerin ülkelerine geri dönmesi için fırsatlar yaratma çabasındadır. Buna da tersine beyin göçü adı verilmektedir.
TÜÄ°K verilerine göre, 2019 yılında 330 bin kiÅŸinin yurt dışına gittiÄŸi, bunlardan , 50 bininin 25-29 yaÅŸları arasında olduÄŸu anlaşılmaktadır. Keza, her yıl 50 bir öÄŸrencimiz eÄŸitim amacıyla yurt dışına gitmektedir.
KÄ°MLER GÖÇ EDÄ°YOR?
Ä°statistik veriler, yetiÅŸmesi büyük kaynak gerektiren, hekim, mühendis gibi vasıflı kiÅŸiler göç etmektedir.
Bilim insanları, Hitler”den kaçmak için ABD’ye yerleÅŸen nitelikli nüfusun, bu ülkenin geliÅŸmesine büyük ölçüde katkıda bulunduÄŸunu söylemektedir.
Bunların dışında, savaÅŸlar, kıtlık, yeterli besin bulamama gibi nedenler de büyük göçlere neden olabilmektedir.
SON SÖZ
Burada kışa bir deÄŸerlendirme yapmak gerekirse, baÅŸta beyin göçü olmak üzere, insanların yurtlarından, doÄŸup büyüdükleri, ailelerinin yaÅŸadığı çevrelerden ayrılmalarının uygun olmayacağı söylenebilir. Kaldı ki, olayın ulusal bir yanı da bulunmaktadır. Her ulus, kendi yetiÅŸtirdiÄŸi deÄŸerlerinin kalkınmasına katkısı olmasını ister. Bir baÅŸka ulusa hizmet vermesi mensup olduÄŸu halkını üzecektir.
Giden açısından da, olayın duygusal bir yönü bulunmaktadır.
Daha geliÅŸmiÅŸ bir çevrede yaÅŸamaları, daha fazla para kazanmaları, Onların doÄŸup-büyüdükleri çevreden, ailelerinden ayrı kalmalarının bedelini karşılayamayacaktır.
Bununla birlikte, Devletlerin de ülke halkının insanca yaÅŸamasını saÄŸlayacak yaÅŸama ortamı hazırlaması kaçınılmaz bir görevdir.
Öncelikle, eÄŸitim sistemimiz gözden geçirilmeli, TBMM bir araÅŸtırma komisyonu kurarak konuyu ele almalı, ücret ve çalışma koÅŸuları yeniden düzenlenmelidir.
.