www.gazetetekirdag.com
( 22 Temmuz 2007 seçimlerine iktidar partisi AKP, liderini 1950-60
O günleri yaÅŸamamış veyla okumamÅŸ gençler için:
* 7 Ocak 1946 : Demokrat Parti; Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuad Köprülü ve Refik Koraltan tarafından kuruldu.
* 21 Temmuz 1946 : Yapılan ilk çok partili seçimde CHP 396, ancak 16 ilde seçime girebilen DP 62, bağımsızlar ise 7 milletvekili çıkardı.
* 18 Temmuz 1948 : Demokrat Parti’den ayrılan, KurtuluÅŸ Savaşı komutanlarından MareÅŸal Fevzi Çakmak ve Osman Bölükbaşı Millet Partisi'ni kurdu.
* 14 Mayıs 1950 : Genel seçimlerde halk, CHP’nin 27 yıllık tek parti iktidarına son verdi. Seçimlerin sonucunda; Demokrat Parti %53.3 oy oranı ile TBMM’ye 408 milletvekili soktu. CHP %39.9 oranında oy almasına raÄŸmen 69, MP ise 1 milletvekili ile temsil edildi.
* 22 Mayıs 1950 : Celal Bayar Türkiye Cumhuriyeti’nin üçüncü cumhurbaÅŸkanı oldu. Adnan Menderes baÅŸkanlığındaki ilk Demokrat Parti hükümeti kuruldu. Refik Koraltan da Meclis BaÅŸkanı olarak göreve baÅŸladı.
* 29 Mayıs 1950 : BaÅŸbakan Menderes “sadece millete malolmuÅŸ inkilâpları saklı tutacağız” dedi. (Ä°rticaya ilk yeÅŸil ışık yakılmış oldu).
* 6 Haziran 1950 : DP hükümeti; Genelkurmay BaÅŸkanı, Kuvvet Komutanları ve diÄŸer bazı generalleri görevlerinden aldı.
* 16 Haziran 1950 : Demokrat Parti hükümetinin ikinci önemli icraatı, Arapça ezan okunma yasağını kaldırması oldu. (Türkçe ezan yasaklanmamıştır, yalnızca ezanın Arapça da okunabileceÄŸi belirtilmiÅŸtir. Ne var ki, bu karar 1932’den beri Türkçe okunan ezanın sonu olmuÅŸtur).
* 5 Temmuz 1950 : Radyodan dini program yayın yasağı kaldırıldı
* 7 Temmuz 1950 : Dünya Bankası Türkiye'ye 16 milyon 400 bin dolar kredi açtı.
* Temmuz 1950 : Kuzey-Güney Kore Savaşı’nda BirleÅŸmiÅŸ Milletler bütün ulusları, komünist Kuzey Kore’ye karşı ABD’nin geniÅŸ katılımıyla oluÅŸturulacak askeri güce katılmaya çağırdı.
* 28 Temmuz 1950 : Türk Barışseverler Cemiyeti'nin Türkiye'nin Kore'ye asker göndermesini protesto amacıyla bildiri dağıtmasına izin verilmedi, Cemiyet baÅŸkanı Behice Boran ve genel sekreter Adnan Cemgil tutuklandı.
* 1 AÄŸustos 1950 : Türkiye Kuzey Atlantik AntlaÅŸması TeÅŸkilatı'na (NATO) baÅŸvurdu.
* 16 Eylül 1950 : Türkiye'nin, NATO’ya girme baÅŸvurusu reddedildi.
* 28 AÄŸustos 1950 : Bir yazarın okul tarih kitaplarından Ä°nönü'nün adını çıkartması tartışmalara yol açtı.
* 3 Eylül 1950 : Belediye seçimlerinde 600'ü aÅŸkın CHP’li belediyeden 560'ı Demokrat Parti’nin eline geçti.
* 25 Eylül 1950 : General Tahsin Yazıcı komutasındaki 4500 kiÅŸilik bir tabur, tüm masraflar bize ait olmak üzere ve TBMM kararı olmaksızın Kore Savaşı’na gönderildi. (Bu, baÅŸta ABD olmak üzere Batı’nın gözünde makbul olabilmek için onlar tarafından en geçerli ihraç malımız kabul edilen Mehmetçik’in uluslar arası düzeyde ilk pazarlanışıdır).
* 3 Aralık 1950: Arap harfleriyle tedrisat yapmak için gizli ya da aleni dershane açanlar hakkında 23 Eylül 1931 gün ve 12073 sayılı kararnamedeki yasaklama kaldırıldı ve böylece kuran kurslarına yeÅŸil ışık yakıldı.
* 12 Aralık 1950 : Hükümet, CHP Genel Merkez Binası’na el koyarak Hazine’ye
maletti.
* 20 Åžubat 1951 : Rus yazarların kitaplarının okul kütüphanelerinden çıkarılmasına karar verildi.
* 24 Åžubat 1951 : KırÅŸehir'de Atatürk büstü saldırıya uÄŸradı.
* 12 Mart 1951 : Demokrat Parti Konya Ä°l Kongresi'nde fes, çarÅŸaf ve Arap harflerinin serbest bırakılması istendi.
* 13 Mart 1951 : Demokrat Parti Ä°zmir Belediye BaÅŸkanı Rauf Onursal, CHP Genel BaÅŸkanı Ä°smet Ä°nönü'nün Halife Abdülmecit gibi sınır dışı edilmesini istedi.
* 25 Mart 1951 : Milli EÄŸitim Bakanı Tevfik Ä°leri, solcu öÄŸretmenlerin tasfiyesinin sürdüÄŸünü açıkladı.
* 3 Mayıs 1951 : Demokrat Parti Meclis Grubu'nda din eğitiminin genişletilmesi istendi.
* 4 Mayıs 1951 : Menderes Meclis'te yaptığı konuÅŸmada "Halkevleri, Halkodaları faÅŸist anlayış ve düÅŸüncelerin ürünüdür. Bunlar sosyal yapımız içindeki tümüyle gereksiz, boÅŸ, geri ve yabancı unsurlardır" dedi. ( Halkevlerinin topluma katkılarının özeti EK-2’dedir).
* 28 Mayıs 1951 : Menderes Hükümeti, iÅŸçi sendikalarının faÅŸist ve komünist sistemlerin bir öÄŸesi olarak kurulduklarını ileri sürdü. Yeni bir sendika yasası hazırlama kararı aldı.
* 22 Haziran 1950 : Ä°stanbul Ä°nönü Stadı'nın adı MithatpaÅŸa Stadı olarak deÄŸiÅŸtirildi.
* 1 Temmuz 1951 : Atatürk'ün heykel ve büstlerine karşı ülke düzeyinde yaygınlaÅŸmış olan saldırıları kınamak için, yurdun çeÅŸitli yerlerinde protesto mitingleri yapıldı.
* 25 Temmuz 1951 : Atatürk Kanunu 25 Temmuz 1951'de Meclis'te kabul edildi. Amaç, Atatürk devrimlerini korumak, Atatürk heykel ve anıtlarına saldırıların önüne geçmekti.
* 1 AÄŸustos 1951 : Yabancı Sermaye Yatırımlarını TeÅŸvik Kanunu çıktı.
* 8 AÄŸustos 1951 : Hükümet, Halkevleri’ne el koydu.
* 19 Eylül 1951 : Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan'a NATO'ya katılma çaÄŸrısı yaptı.
* 20 Eylül 1951 : Türkiye’nin NATO’ya katılması kabul edildi.
* 9 Ekim 1951 : Devlet iç borçları 2 milyar 565 milyon liraya yükseldi.
* 26 Ekim 1951: Ä°llegal Türkiye Komünist Parti’sine yönelik büyük çapta tutuklamalar yapıldı. Tutuklananlar arasında Zeki BaÅŸtımar, Mihri Belli, Sevim Tarı gibi tanınmış isimler vardı.
* 4 Kasım 1951 : İlkokulların ders programlarına din dersi konuldu.
* 12 Ocak 1952 : ABD yönetimi, Marshall Planı çerçevesinde Türkiye'ye 58 milyon dolarlık askeri yardım yapılmasını onayladı.
* 15 Ocak 1952 : Amerika BirleÅŸik Devletleri Türkiye'nin Kuzey Atlantik AntlaÅŸması TeÅŸkilatı'na (NATO) giriÅŸini onayladı.
* 21 Ocak 1952 : Milli Savunma Bakanlığı, Kore'de 34 subay, 46 astsubay ve 1252 erin ÅŸehit olduÄŸunu açıkladı.
* 18 Åžubat 1952 : NATO’ya katılma protokolünü 1951 yılında Londra’da imzalayan Türkiye, 18 Åžubat’ta örgüte resmen üye oldu. Bunun neticesi olarak topraklarımıza ABD askeri üsleri kurulmaya baÅŸlandı.
* 5 Haziran 1952 : Lozan AntlaÅŸmasına göre Fener Rum Patrikhanesi’nin başındaki kiÅŸinin TC vatandaşı olması gerekir. Bu ilke ilk kez ABD’den uçakla gönderilen Athenagoras’ın Türkiye’ye sokulması ile ihlal edildi. BaÅŸbakan Menderes Athenagoras’ı ziyaret etti ve elini öptü.
* 18 Temmuz 1952 : Türkiye, Cemiyet-i Akvam'a (BirleÅŸmiÅŸ Milletler) elli altıncı üye olarak kabul edildi.
* 8 EKÄ°M 1952 : Balıkesir’e giden CHP lideri Ä°nönü’yü Vali kent dışında karşılayarak, kente girmemesini, girerse olaylar çıkabileceÄŸini ve kendisinin sorumluluk almayacağını belirtti. Ä°nönü gezisinden vazgeçti.
* 24 Aralık 1952 : “Anayasayı YaÅŸayan Dile Çevirmek” ÅŸeklinde adlandırılan yasa önerisi ile 1945 yılında türkçeleÅŸtirilmiÅŸ olan anayasa metni, yürürlükten kaldırıldı. 24 Nisan 1924’te kabul edilmiÅŸ olan TeÅŸkilat-ı Esasiye Kanunu yeniden uygulamaya kondu, anayasadaki öztürkçe kelimeler ayıklandı. ( ÖrneÄŸin; “bakanlıklar”, “vekalet” oldu, Genelkurmay BaÅŸkanlığı’nın adı “Erkan-ı Harbiye-yi Umumi ReisliÄŸi” ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirildi ).
* 21 Ocak 1953 : Petrollerimizin işletilmesiyle ilgili ilk anlaşma bir ABD şirketiyle yapıldı.
* 9 Nisan 1953 : Maliye Bakanı Hasan Polatkan, döviz açığının 553 milyon dolar olduÄŸunu açıkladı.
* 14 Nisan 1953 : Döviz alım-satımı serbest bırakıldı.
* 17 Nisan 1953 : Ev kiralarına yüzde 100, dükkan kiralarına yüzde 150 zam yapıldı.
* 30 Mayıs 1953 : Sovyetler BirliÄŸi hükümeti Türkiye'ye bir nota verdi. Türkiye'den toprak talebi olmadığını, dostluk iliÅŸkisi kurmak istediklerini bildirdi.
* 8 Temmuz 1953 : Millet Partisi irticai faaliyet gerekçesiyle kapatıldı, mallarına el kondu.
* 21 Temmuz 1953 : Profesörlerin politika ile uÄŸraÅŸmalarını yasaklayan kanun kabul edildi.
* 27 Temmuz 1953 : 2 milyondan fazla insanın öldüÄŸü Kore Savaşı sona erdi.
* 9 Eylül 1953 : Millet gazetesi baÅŸyazarı Nurettin ArdıçoÄŸlu 3 sene 2 ay, yazı iÅŸleri müdürü Hüsnü SöylemezoÄŸlu 2 sene 1 ay hapse mahkum oldu.
* 14 Aralık 1953 : Hükümet, CHP’nin menkul ve gayrı menkullerinin Hazineye devredilmesine yönelik yasayı çıkardı.
* Aralık 1953 : CHP’nin Ulus Gazetesi’ne el konuldu.
* 18 Ocak 1954 : Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu kabul edildi.
* 27 Ocak 1954 : Millet Partisi yöneticileri birer gün hapis cezasına çarptırıldı.
* 27 Ocak 1954 : 6234 sayılı yasayla Köy Enstitüleri kapatıldı. (Köy Enstitülerinin yurdumuza katkısına iliÅŸkin özet bilgi EK-3’te sunulmuÅŸtur).
* 24 Åžubat 1954 : Ä°stanbul'da sıcaklık -6 dereceye düÅŸtü. Tuna Nehri'nden koparak Karadeniz'e ulaÅŸan ve daha sonra Ä°stanbul BoÄŸazı'na inen buzlar BoÄŸazı ve limanı kapladı. Deniz trafiÄŸi durdu.
* 7 Mart 1954 : Petrol iÅŸletmeciliÄŸini yabancı sermayeye açan ve Max Ball adlı bir yabancının hazırladığı Petrol Yasası Meclis'te kabul edildi.
* 8 Mart 1954 : Basını sıkı kontrol altına alan ve basın suçlarına yönelik cezaları yükselten Basın Kanunu kabul edildi. Hakaret suçuyla yargılananlara iddialarını mahkemede ispat hakkı tanınması isteÄŸi reddedildi.
* 14 Mart 1954 : Demokrat Parti’den istifa ederek CHP’ye geçen Adnan Menderes’in yeÄŸeni Özdemir Evliyazade, CumhurbaÅŸkanı Calal Bayar'a hakaret ettiÄŸi gerekçesiyle tutuklandı.
* 18 Nisan 1954 : Mersin'de seçim konuÅŸması yapan ana muhalefet lideri Ä°nönü DP'lilerin saldırısı ile engellendi, Ä°nönü alandan zorlukla kaçırılıp kurtarılabildi.
* 2 Mayıs 1954 : Genel seçimler yapıldı. Oyların %57,6’sını alan Demokrat Parti 503 sandalye kazanırken, %35,4 oy alan CHP sadece 31 milletvekili çıkarabildi.
* 14 Mayıs 1954 : TBMM ilk toplantısını yaptı.Celal Bayar yeniden cumhurbaÅŸkanı seçildi. Adnan Menderes, kabineyi kurmakla görevlendirildi. Seçimlerden hemen sonra Celal Bayar “Ä°nce demokrasiye paydos” söylemiyle, antidemokratik yasalarla tedbirlerin sürdürüleceÄŸinin altını çiziyordu.
* 30 Mayıs 1954 : Muhalefet lideri Osman Bölükbaşı’yı seçen KırÅŸehir, ceza olarak il olmaktan çıkarılıp ilçe yapıldı. Bununla da yetinilmedi ve bölünerek eski ilçelerinden bir kısmı ile NevÅŸehir ili kuruldu.
* 14 Haziran 1954 : Seçimlerde CHP’ye oy veren Malatya ceza amacıyla bölünerek Adıyaman ili kuruldu.
* 21 Haziran 1954 : Demokrat Parti kendi kadrolarını kurmak için devlette tasfiyeye yöneldi.Yeni çıkarılan bir yasayla hükumete, 60 yaşını ya da 25 hizmet yılını doldurmuÅŸ yargıç ve profesörleri emekliye ayırma yetkisi verildi.
* 5 Temmuz 1954 : Memur Tasfiye Yasası, çıktı. Artık; memurlara bir süre için iÅŸten el çektirebilecek ya da emekli edilebilecek.
* 7 AÄŸustos 1954 : Millet gazetesi sahibi Fuat Arna, bir yazısında BaÅŸbakan Adnan Menderes'e hakaret ettiÄŸi gerekçesiyle tutuklandı.
* 18 AÄŸustos 1954 : Millet gazetesi yazarı Nurettin ArdıçoÄŸlu ile yazı iÅŸleri müdürü Hüsnü SöylemezoÄŸlu gazetede çıkan bir yazıdan dolayı 7'ÅŸer ay hapis cezasına çarptırıldılar.
* 21 Ağustos 1954 : Liseler 11 sınıfa indirildi.
* 28 AÄŸustos 1954 : Emekli General Sadık AldoÄŸan tutuklandı. Gerekçe; Millet Gazetesine yazdığı bir yazıda adliyenin manevi kiÅŸiliÄŸine hakaret etmek.
* 23 Eylül 1954 : Yeni Ulus gazetesindeki yazıları nedeniyle Hüseyin Cahit Yalçın, Cemal SaÄŸlam, Ä°brahim CüceoÄŸlu hapis, Nihat Erim para cezasına çarptırıldı.
* 1 Aralık 1954 : Demokrat Parti’ye muhalif Yeni Ulus Gazetesi’nin yazarlarından Hüseyin Cahit Yalçın, “Hükümetin manevi ÅŸahsiyetini tahkir ettiÄŸi” gerekçesiyle 26 ay hapse mahkum edildi ve 79 yaşında hapse girdi.
* 1 Nisan 1955 : Kıbrıs’da EOKA terör örgütü faaliyetlerine baÅŸladı.
* 8 Nisan 1955 : İstanbul'da hane başına 100 gram kahve dağıtımına başlandı. Kahve alanlar, muhtarların hazırladığı listeleri imzaladı.
* 14 Mayıs 1955 : Sovyetler BirliÄŸi ve DoÄŸu Avrupa'daki sosyalist ülkeler yeni bir askeri ittifak içeren VarÅŸova Paktı'nı imzaladılar.
* 20 Mayıs 1955 : Akis dergisi yazı iÅŸleri müdürü Cüneyt Arcayürek tutuklandı.
* 9 Haziran 1955 : Türk bayrağını yırtmaktan sanık 4 Amerikalı beraat etti.
* 10 Haziran 1955 : Ä°stanbul Hilton Oteli açıldı. 2,5 yılda biten otelde 300 oda, 500 yatak bulunuyor.
* 23 Haziran 1955 : Hükümete muhalif Akis Dergisi’nin yazı iÅŸleri müdürü Cüneyt Arcayürek “Hükümetin nüfuzunu kıracak neÅŸriyat yapması ve bu suçu iÅŸlemekte devam etmesi ihtimalinin bulunması” gerekçesiyle 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
* 20 Temmuz 1955 : Polis CHP Ä°sparta Ä°l Kongresini dağıttı. Genel Sekreter Kasım Gülek kürsüden indirildi.
* AÄŸustos 1955 : Karadeniz gezisine çıkmış olan CHP Genel Sekreteri Kasım Gülek, Sinop'ta tutuklanarak Ä°stanbul'a getirildi ve bir gün hapiste kaldı. (Ertesi yıl benzer bir geziye kalkışması ve Rize'de dükkân sahiplerinin elini sıkması, gösteri yürüyüÅŸü sayılarak 6 ay hapse mahkûm olacaktır).
* 5 Eylül 1955 : (Daha sonraki yıllarda Demokrat Parti’nin bir tertibi olduÄŸu ortaya çıkacak olduÄŸu üzere) Ä°stanbul Ekspress Gazetesi’nde Atatürk’ün Selanik’deki evine bomba atıldığı haberi yayınlandı.
* 6 Eylül 1955 : Atatürk’ün evine bomba atıldığı haberi üzerine, “Kıbrıs Türktür” cemiyetinin Ä°stanbul Taksim Meydanı’nda düzenlediÄŸi açık hava toplantısı, 6-7 Eylül olaylarını baÅŸlattı. Çok önceden planlanan gösteriler, kısa zamanda Rum vatandaÅŸların iÅŸyeri ve evlerine yönelik yaÄŸmaya dönüÅŸtü. Ä°stanbul, Ankara, Ä°zmir’de sıkıyönetim ilan edildi.
* 7 Eylül 1955 : Olaylar diÄŸer kentlere de sıçradı TBMM olaÄŸanüstü toplandı.
Hükümet kendi tertibi olan olayları muhaliflerinin üzerine yıkmak, bir taÅŸta iki kuÅŸ vurarak onlardan da kurtulmak amacıyla yeni bir planı uygulamaya koydu. Emniyet Amirlikleri’nce komünist olarak bilinen 48 kiÅŸi, tahrik ve tahrip suçlamasıyla tutuklanıp Harbiye’ye getirildi. Ä°dam talebiyle yargılanması öngörülen bu kiÅŸiler arasında Aziz Nesin, Kemal Tahir, Dr. Can Boratav, Asım Besirci, Hasan Ä°zzettin Dinamo da bulunuyordu.
* 9 Eylül 1955 : Ä°stanbul’da 3, Ankara ve Ä°zmir’de birer askeri mahkeme kuruldu.
* 10 Eylül 1955 : Ä°çiÅŸleri Bakanı Namık Gedik ile Ä°stanbul Emniyet Müdürü Alaaddin EriÅŸ görevlerinden istifa etti.
* 12 Eylül 1955 : TBMM sıkıyönetimi 6 ay uzattı.
* 16 Eylül 1955 : Ä°zmir'de Sabah Postası gazetesi kapatıldı, gazete sorumlu yazı iÅŸleri müdürü ve baÅŸyazarı Orhan Rahmi Gökçe tutuklandı.
* 19 Eylül 1955 : Muhalif yayınlarından dolayı Ankara’da Ulus Gazetesi süresiz, Ä°stanbul’da ise Hergün, Hürriyet ve Tercüman gazeteleri 15 gün süreyle kapatıldı.
* 15 Ekim 1955 : Demokrat Parti’de muhalefet yaptığı gerekçesiyle 9 milletvekili partiden ihrac edildi. Onları destekleyen 10 milletvekili de kendi isteÄŸi ile partiden ayrıldı. “Onbirler Hareketi” diye anılan bu milletvekilleri, bakanlar hakkındaki iddialarda, “ispat hakkını yasaklayan kanunun” kaldırılmasını saÄŸlayacak bir fıkranın anayasaya eklenmesini istiyorlardı. ( Gençler mantıkları almayacağı için konuyu anlamakta zorlanabilirler. Siyasiler hakkında bir iddia ileri sürenler hakaret suçuyla yargılanıp mahkum olmaktaydılar. Yargılanan kiÅŸiye iddiasını ispat hakkı tanınmamaktaydı. Reddedilen, bu hakkın tanınması isteÄŸiydi).
* 24 Ekim 1955 : (Nazlı Ilıcak ile Ömer ÇavuÅŸoÄŸlu’nun babası olan) Bayındırlık Bakanı Muammer ÇavuÅŸoÄŸlu, 6/7 Eylül olaylarında uÄŸradıkları kayıplar dolayısıyla, Ä°zmir'deki Yunan KonsolosluÄŸu'na, (suçluluk psikozu içerisindeki hükümet adına resmi özür yerine geçmek üzere) Yunan Bayrağı çekti ve uluslarası düzeyde özel bir yalakalık örneÄŸi verdi..
* 17 Aralık 1955 : Ankara ve Ä°zmir’de sıkıyönetim kaldırıldı.
* 20 Aralık 1955 : Demokrat Parti’den ayrılan 19 milletvekili, Hürriyet Partisi’ni kurdular.
* 5 Åžubat 1956 : Meriç ve Tunca nehirleri dondu; YeÅŸilköy ve Mecidiyeköy'e kurtlar indi ve Ä°stanbul halkı ekmeksiz kaldı.
* 8 Şubat 1956 : Ekonomik sıkıntılar nedeniyle gazetelerin sayfaları 6'ya indirildi.
* 2 Mart 1956 : Cumhurbaşkanına hakaretten sanık Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker 1 yıl hapse mahkum oldu
* 8 Nisan 1956 : BaÅŸbakan Adnan Menderes , muhalefeti, "Siyasi sapıklık, sahte ihtilalcilik, inkarcılık, adi ve alçak iftiracılık, sahte hürriyetçilik ve tedhiÅŸçilik"le suçladı.
* 29 Nisan 1956 : Ankara'da gazeteciler Oktay EkÅŸi, Hikmet Tanılkan, Altan Öymen, Aydın Köker ve Seyfettin Turhan götürüldükleri Çankaya Karakolunda hakarete uÄŸradılar.
* 1 Mayıs 1956 : 6-7 Eylül olaylarında zarar gören kiliselere 10 milyon lira avans verildi.
* 31 Mayıs 1956 : CHP Genel BaÅŸkanı Ä°smet Ä°nönü, "Adım adım mutlakıyete gidiyoruz " dedi.
* 7 Haziran 1956 : Demokrat Parti hükümetinin hazırladığı yeni Basın Kanunu Mecliste kabul edildi. Hürriyet Partisi adına konuÅŸan Turan GüneÅŸ, "Bu kanunla, deÄŸil basın özgürlüÄŸü, basın bile kalmayacak" dedi.
* 9 Haziran 1956 : Basına baskılar sürüyor; Halk gazetesi toplatıldı.
* 14 Haziran 1956 : CHP Genel Sekreteri Kasım Gülek, TBMM'nin manevi ÅŸahsına hakaret ettiÄŸi gerekçesiyle 1 yıl hapse ve 4 ay Bursa'da ikamete mahkum oldu.
* 15 Haziran 1956 : En etkili muhalif yayınlardan haftalık Akis dergisi toplatıldı.
* 27 Haziran 1956 : Toplantı ve gösteri yürüyüÅŸleri kanunu görüÅŸmelerinde, Ä°nönü: "Aramızdaki farkı bilelim. Biz mutlakiyetten bugüne geldik, siz bugünden mutlakiyete gidiyorsunuz." dedi. Muhalefet topluca salonu terk etti. Tasarı DP'lilerin oylarıyla yasalaÅŸtı.
* 22 Temmuz 1956 : Akis dergisinin yine toplatıldı.
* 30 Temmuz 1956 : Ordu, Giresun ve Trabzon'da Cumhuriyet Halk Partililerin siyasi toplantı yapmalarına izin verilmedi.
* 4 Ağustos 1956 : Ulus gazetesi toplatıldı.
* 13 Ağustos 1956 : Bakanlar Kurulunca ortaokullarda din dersi okutulmasına karar verildi.
* 14 Eylül 1956 : Akis dergisi toplatıldı.
* 28 Eylül 1956 : Maliye, Ä°stanbul'da hazineye ait 10 bin arsa ve 500 binayı satışa çıkardı.
* 11 Åžubat 1957 : CHP Genel BaÅŸkanı Ä°nönü’nün damadı ve Akis Dergisi baÅŸyazarı Metin Toker tutuklanarak cezaevine girdi.
* 14 Åžubat 1957: BaÅŸbakan Menderes, Ankara'da Kocatepe camii'nin yapımı için cami yaptırma derneÄŸi'ne 100.000 TL bağış yaptı.
* 11 Nisan 1957 : Halk gazetesi sahibi Ratip Tahir Burak, bir karikatürü nedeniyle tutuklandı.
* 17 Nisan 1957 : Atatürk Orman ÇiftliÄŸinden arazi satılabilmesine olanak tanıyan kanun kabul edildi. (Atatürk’ün elleriyle oluÅŸturduÄŸu ve Türk halkına armaÄŸan olarak bıraktığı bu çiftliÄŸin bugün yarıyarıya yaÄŸmalanmış olmasına yol açan süreç de böylece baÅŸlamış oldu).
* 6 Mayis 1957 : Istanbul, Ankara, Eskisehir, Adana ve Bursa'da iÅŸçi sendikalari kapatildi.
* 11 Mayıs 1957 : Zaman Gazetesi'nden Nusret Safa Coşkun ve Rıfat Ekinci birer yıl hapse mahkum oldular.
* 19 Mayıs 1957: Kayseri'de halka yaptığı açıklamada Menderes, DP'nin iktidarda olduÄŸu yedi yıl içinde yeni 15.000 cami inÅŸa edildiÄŸini ve baÅŸta Süleymaniye olmak üzere 86 caminin onarıldığını belirterek öÄŸündü.
* 27 Mayıs 1957 : Demokrat Ä°zmir gazetesi 1 ay süreyle kapatıldı.
* 31 Mayıs 1957 : Bakırköy Derbi Lastik Fabrikası hammadde yokluÄŸundan kapandı, 720 iÅŸçi iÅŸsiz kaldı.
* 1 Temmuz 1957 : 30 Haziran 1954 tarihinde ilçe yapılan KırÅŸehir yeniden Ä°l yapıldı.
* 2 Temmuz 1957 : CMP Genel BaÅŸkanı ve KırÅŸehir milletvekili Osman Bölükbaşı tutuklandı.
* 6 Temmuz 1957 : Hükümet, Ä°stanbul Gazeteciler Sendikası'nı bir süre için kapattı.
* 20 Ekim 1957 : DP’nin din istismarı hızlanıyor. Menderes Adana’da yaptığı seçim konuÅŸmasında “ Ä°stanbul’u ikinci bir Mekke, Eyüp Sultan Camiini de ikinci bir kâbe yapacağız” dedi.
* 27 Ekim 1957 : Genel Seçimler yapıldı. Oyların % 47,9’unu alan DP 419, % 41,1’ini alan CHP: 173, % 7,1’ini alan CMP (Cumhuriyetçi Millet Partisi) 4, % 3,8’ini alan HP (Hürriyet Partisi) 2 ve bağımsızlar 2 milletvekili çıkardı.
* 27 Ekim 1957 : ’57 seçimleri 1946 seçimleri ile birlikte tarihimizin en ÅŸaibeli seçimleridir. Ä°ktidarın tertip, baskı ve sandık hileleri tepkilere, kan akmasına neden olmuÅŸtur. En vahim olaylar Gaziantep’te yaÅŸanmış, seçimi ilkönce CHP’nin kazandığı ilan edilmiÅŸ, sonra bu karar deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir. Bu olayın yarattığı tepkiler iki gün sonra CHP’lilerin Cumhuriyet Bayramı kutlama alanına sokulmaması nedeniyle doruÄŸa çıkmış, ayaklanmaya dönüÅŸmüÅŸtür. Olayları yatıştırmak amacıyla askerî uçaklara kent üzerinde alçak uçuÅŸ yaptırmak dahil her yöntemi kullanmak gerekmiÅŸtir. Aralarında Ali Ä°hsan GöÄŸüÅŸ ve Cemil Sait Barlas gibi önde gelenlerin de bulunduÄŸu CHP’liler tutuklandılar ve 5,5 ay hapiste kaldılar.
* 29 Ekim 1957 : Gaziantep olayları ile seçim günü Mersin’de bir CHP’linin öldürülmesi olayına yayın yasağı konuldu.
* 1 Kasım 1957 : Yeni meclisin toplanacağı bugün halkın tepkisinden çekinen iktidar baÅŸta meclisin çevresini tanklarla çevirmek dahil kentin tüm önemli noktalarına askerî birlikler yerleÅŸtirdi.
* 1 Kasım 1957 : TBMM, 11. Dönem çalışmalarına baÅŸladı. Ä°stanbul Milletvekili Celal Bayar 413 oyla, 3. defa CumhurbaÅŸkanlığına seçildi. Kabineyi kurmakla Adnan Menderes görevlendirildi.
* 28 Kasım 1957 : Hürriyet Partisi fesih kararı aldı. CHP ile güç birliÄŸine karar verildi.
* 27 Aralık 1957 : Basının TBMM çalışmalarına iliÅŸkin haberlerini kısıtlamak üzere Meclis iç tüzüÄŸünde yapılan deÄŸiÅŸiklikleri eleÅŸtiren Anayasa Profesörü Hüseyin Nail Kubalı, hükümet tarafından Ä°stanbul Üniversitesi’ndeki görevinden uzaklaÅŸtırıldı.
* 28 Ocak 1958 : Kıbrıs'ta Türklere yönelik ÅŸiddet olayları meydana geldi. Ä°ngiliz askeri Türklere karşı ilk defa silah kullandı.
* Mart 1958 : Demokrat Parti örgütlerinin ramazan ayı boyunca camilerde düzenlediÄŸi mevlitlerin propaganda amacıyla devlet radyosundan naklen yayını uygulaması baÅŸlatıldı.
* 9 Nisan 1958 : CHP'nin yayın organı olan Ulus Gazetesi üçüncü kez bir ay süreyle kapatıldı. Kapatmaya, Ankara Milletvekili Bülent Ecevit'in bir yazısı yol açtı. Gazetenin sorumlu müdürü Ülkü Arman 1 yıl, karikatürcü Halim Büyükbulut da 14 ay hapis cezası aldı.
* 30 Nisan 1958 : Et sıkıntısını gidermek için Yeni Zelanda'dan koyun eti dışalımı yapıldı.
* 6 Mayıs 1958 : Ulus gazetesi yazı iÅŸleri müdürü Nihat Subaşı 8 aylık hapis cezasını yatmak üzere cezaevine girdi.
* 7 Mayıs 1958 : Ulus gazetesi yazarı Åžinasi Nahit Berker 8 ay yatmak üzere cezaevine girdi
* 8 Mayıs 1958 : Yeni Gün gazetesi yazı iÅŸleri müdürü ErdoÄŸan Tokatlı 34 gün yatmak üzere cezaevine girdi.
* 8 Mayıs 1958 : Sıkıyönetim kararlarına uymadığı iddiasıyla Milliyet gazetesi 15 gün süreyle kapatıldı.
* 9 Mayıs 1958 : Yeni Gün gazetesi ve Akis dergisi birer ay kapatıldı. Yazı iÅŸleri müdürleri Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
* 14 Mayıs 1958 : Akis Dergisi sorumlu müdürü Ziya Ademhan 1 yıl hapse mahkum oldu.
* 28 Mayıs 1958 : EskiÅŸehir'de Hür Bilek gazetesinin sahibi Abdülkadir Gürol ile yazarı Ä°smail Aras 1'er yıl hapis cezasına çarptırıldı; gazete 1 ay süreyle kapatıldı..
* 28 Mayıs 1958 : Akis dergisi yazı iÅŸleri müdürü Yusuf Ziya Ademhan 3 yıl, baÅŸyazarı Metin Toker 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı; dergi de 3 ay kapatıldı.
* 28 Mayıs 1958 : Basın suçlularının affı tasarısı, DP'lilerin oyu ile reddedildi.
* 2 Haziran 1958 : Ä°nönü'nün, Ä°stanbul CHP Merkezi'nde yaptığı basın toplantısındaki demecine yayın yasağı konuldu.
* 5 Haziran 1958 : Lüleburgaz'da yayımlanmakta olan Özdilek gazetesinin sahibi ve baÅŸyazarı Gültekin Arda 9 ay hapis cezasına çarptırıldı.
* 6 Haziran 1958 : Basına baskılar sürüyor; Ulus gazetesi yazı iÅŸleri müdürü Ülkü Arman ile aynı gazetenin yazarı Oktay Verel 1'er yıl, cezaevinde bulunan Åžinasi Nahit Berker'le Nihat Subaşı da 4'er ay hapis cezasına çarptırıldı.
* 25 Haziran 1958 : CHP Ankara Milletvekili Bülent Ecevit'in bir yazısı nedeniyle, Ulus gazetesi yazı iÅŸleri müdürü Ülkü Arman 1 yıl hapse mahkum oldu; gazete 1 ay kapatıldı.
* 12 Temmuz 1958 : Temmuz 1958'de Kıbrıs'ta olaylar tırmanıyor. BeÅŸ Kıbrıslı Türk pusuya düÅŸürülerek öldürüldü.
* 14 Temmuz 1958 : Irak'ta darbe gerçekleÅŸti, Kral Faysal ve BaÅŸbakan Nuri Sait PaÅŸa öldürüldüler. (DP yöneticileri bu olaydan çok etkilenmiÅŸ, benzer bir olayın Türkiye’de de olabileceÄŸi konundaki derin endiÅŸeleri ile dengeleri iyice bozulmuÅŸtur).
* 16 Temmuz 1958 : OrtadoÄŸu'daki muhtemel karışıklıklara müdahale etmek amacıyla 11 bin ABD askerinin Ä°ncirlik üssüne indirilmesine baÅŸlandı.
* 19 Temmuz 1958 : Nükleer silah taşıyan ABD uçakları Ä°ncirlik üssüne indi.
* 2 Agustos 1958: Uluslararası Para Fonu (IMF) baskısıyla, Cumhuriyet tarihinin en yuksek orandaki devaluasyonu yapilarak 1 dolar 2,80 TL’den 9 TL’ye çıkarıldı. Devalüasyon orani yüzde 221 oldu.
* 4 AÄŸustos 1958 : IMF Turkiye'ye 250 milyon dolar kredi verdi.
* 6 Eylül 1958 : BaÅŸbakan Adnan Menderes, "Ä°dam sehpalarında can verenlerden ders alsalar ya…" diyerek muhalefeti tehdit etti.
* 7 Eylül 1958 : CHP Genel BaÅŸkanı Ä°nönü, "Sehpalar kurulursa nasıl iÅŸleyeceÄŸini kimse bilemez" diyerek baÅŸbakana cevap verdi.
* 9 Eylül 1958 : Ä°zmir’in KurtuluÅŸ Günü törenlerine siyasî parti temsilcilerinin katılması, iktidar aleyhine ve CHP lehine tezahürat yapılacağı endiÅŸesiyle yasaklandı.
* 21 Eylül 1958 : BaÅŸbakan Menderes, CHP'nin parti olmadığını, Ä°smet Ä°nönü'nün siyaseti bırakması gerektiÄŸini, basının istediÄŸini yazamayacağını söyledi
* 22 Eylül 1958 : Ä°nönü, "Demokrasiye paydos demeye Demokrat Parti genel baÅŸkanının gücü yetmeyecektir" ÅŸeklinde cevap verdi.
* 12 Ekim 1958 : BaÅŸbakan Adnan Menderes yurttaÅŸlara muhalefetin kin ve
husumet cephesine karşı bir “ Vatan Cephesi “kurmaları çaÄŸrısında bulundu. DP iktidarı ülkede demokratikleÅŸmeyi saÄŸlamak iddiasıyla gelmiÅŸ, ancak uygulamasıyla ülkede cepheleÅŸmeyi arttırmış, kendi dışındaki siyasi güçleri tasfiye etmeye çalışmıştı. Bu uygulamalardan birisi de, vatandaÅŸları ancak CHP’ye karşı olmakla vatansever kabul eden bu uygulamadır. O tarihten sonra ülkenin her yanında Vatan Cephesi örgütleri kurulmaya baÅŸlandı. Üyeler aslında DP'ye üye oluyorlar, fakat katıldıkları örgüte “Vatan Cephesi” deniyordu. Vatan Cephesi kuranların ve katılanların adları her gün radyoda tek tek okunuyordu. Rakipsiz tek yayın organı olan devlet radyosunda (çoÄŸu uydurma olduÄŸu iddia edilen) bu listelerin her gün ve dakikalarca okunması, vatandaÅŸta sıkıntı ve tepkinin yanı sıra siyasal gerilimi de büsbütün artıran bir kampanyaydı.
DP ve CHP’lilerin kahvehanelerini dahi ayırdıkları gözlenmeye baÅŸladı.
* 18 Ekim 1958 : Zile’yi ziyaret eden Ä°nönü’nün karşılanmaması için ev ve iÅŸyerlerinden çıkmaları Kaymakam tarafından yasaklanmaya çalışılan halkla güvenlik güçleri arasında uzun süren çatışmalar yaÅŸandı. Halka karşı tazyikli su, cop/dipçik, göz yaÅŸartıcı bomba kullanıldı, havaya ateÅŸ açıldı.
* 19 Ekim 1958: BaÅŸbakan Menderes, Said-i Nursî’nin yaÅŸadığı EmirdaÄŸ’da Nurcular tarafından hilafet ve saltanatı temsil eden iki tuÄŸralı, yeÅŸil bayrak açılarak karşılandı. Menderes’in EmirdaÄŸ’ı bu ziyaretini özel bir destek iÅŸareti olarak deÄŸerlendiren Said-i Nursî, bu olaydan sonra ülke içinde gezilere baÅŸladı. ( Menderes Risale-i Nurların ilk kez serbestçe basılması için 1956’da talimat vermiÅŸ ve kağıt tahsisi yapmıştı).
* 3 Kasım 1958 : CHP'nin yayın organı Ulus gazetesi 1 ay süre ile tekrar kapatıldı.
* 30 Kasım 1958 : Ä°nönü'nün damadı Metin Toker, Akis Dergisi’ndeki bir yazıdan dolayı ikinci kez bir yıl hapis cezasına çarptırıldı.
( DP hükümeti Adalet Bakanı Esat BudakoÄŸlu, TBMM’de bir soru üzerine, Demokrat Partinin ilk sekiz yıllık hükümet dönemi içerisinde 811 gazeteciye toplam 57 yıl hapis cezası verilmiÅŸ olduÄŸunu açıkladı).
* 21 Ocak 1959 : Yakup Kadri KaraosmanoÄŸlu’nun Ulus Gazetesi’ndeki bir yazısı nedeniyle kendisi ve yazı iÅŸleri müdürü Ülkü Arman birer yıl hapse mahkum oldu; gazete bir ay süreyle kapatıldı.
* 22 Ocak 1959 : Demokrat Ä°zmir Gazetesi yazı iÅŸleri müdürü Åžeref Balçık'a 15 gün, gazetenin sahibi Adnan Düvenci'ye 1 yıl mahkûmiyet cezası verildi.
* 26 Ocak 1959 : 17 gün hapis cezasına çarptırılmış olan Ankara Telgraf gazetesinin sahibi ve yazı iÅŸleri müdürü Fethi Giray cezaevi'ne girdi.
* 17 Åžubat 1959 : BaÅŸbakan Menderes'i Londra'ya götüren uçak, Gatwick Kasabası yakınlarında düÅŸtü. 14 kiÅŸinin öldüÄŸü kazada BaÅŸbakan Adnan Menderes kurtuldu. ( Olayın Türkiye'de duyulması üzerine, iktidar ile muhalefet arasındaki gerginlik bir anda yerini ılımlı bir ortama bıraktı. Ancak bu bahar havası fazla sürmedi).
* 20 Åžubat 1920 : Yurda dönen Menderes boÄŸa ve develerin dahi kesildiÄŸi görkemli törenlerle karşılandı. Uçak kazasından kurtulmuÅŸ olması nedeniyle taraftarları arasında adeta evliya mertebesinde kabul edilen Menderes Eyüp Sultan’a gitti, yanında büyük bir kalabalıkla türbede dua etti, dağıtılmak üzere resimler çektirdi.
* 2 Mart 1959: Menderes’in müsteÅŸarı (mason) Ahmet Salih Korur, Eyüp Sultan Cami’sinin avlusunda büyük bir iftar yemeÄŸi verdi. Korur’un imzasıyla davetlilere gönderilen iftar çaÄŸrıları, 2 Mart 1959 deÄŸil, 2 Ramazan 1378 tarihini taşıyordu.
* 5 Mart 1959 : Türkiye ile ABD arasında ikili bir askeri bir antlaÅŸma imzalandı. ABD'nin diÄŸer BaÄŸdat Paktı ülkeleriyle de imzaladığı bu ikili antlaÅŸmaya göre, bu ülkelere doÄŸrudan ya da dolaylı bir saldırı söz konusu olduÄŸunda, ABD ülkenin isteÄŸi üzerine gerektiÄŸinde silahlı kuvvetlere de baÅŸvurarak yardımda bulunacaktı. Bu maddede yer alan “dolaylı saldırı” kavramının, Irak’ta yaÅŸanmış olan darbe benzeri bir tehditle karşılaşıldığında ABD’nin mevcut iktidarın yardımına koÅŸacağı anlamına geldiÄŸi yorumu yapıldı. Çünkü NATO antlaÅŸması çerçevesinde, ABD’nin bir “dış saldırı” konusunda zaten yardım taahhütü bulunmaktaydı.
* 11 Mart 1959 : Vatan gazetesinden alıntıladığı bir yazıdan dolayı, Ulus gazetesi Yazı iÅŸleri müdürü Ülkü Arman 1 yıl 4 ay hapse, 4 000 lira ağır para cezasına mahkum edildi. Ayrıca Ulus gazetesi1 ay süreyle kapatıldı.
* 12 Mart 1959 : Haber gazetesinin sahibi ve yazı iÅŸleri müdürü Vedat RefiioÄŸlu'na usulsüz tekzip yayımlamaktan 12 gün hapis cezası verildi
* 13 Mart 1959 : Amerikalı gazeteci Pulliam'ın Türkiye hakkında yazdığı bir yazıyı Ulus gazetesinde yayımladığı gerekçesiyle gazetenin yazı iÅŸleri müdürü Erman'a 16 ay hapis cezası verildi; Ulus bir ay kapatıldı.
* 20 Mart 1959 : Akis Dergisi yazı iÅŸleri müdürü Yusuf Ademhan 12 ay hapis cezasına mahkum edildi. Dergi bir ay süreyle kapatıldı.
* 23 Mart 1959 : Ankara'da yayınlanan Öncü gazetesi süresiz olarak kapatıldı.
* 26 Mart 1959 : Akhisar'da çıkan Ä°bret gazetesinin sahibi ve yazı iÅŸleri müdürü Mustafa Deral, yayım yoluyla hakaretten 10 ay hapis cezasına hüküm giydi.
*15 Nisan 1959 : BaÅŸbakan Menderes bindiÄŸi Giresun ve refakatindeki Gelibolu muhripleri ile Ä°spanya’ya gitti. Bu, bir örneÄŸi daha önce ve daha sonra hiç görülmemiÅŸ pahalı bir görgüsüzlük örneÄŸi olarak tarihe geçti.
* 25 Nisan 1959 : CHP'li Kemal Satır'ın yaptığı konuÅŸmayı yayımladığı için Ulus gazetesi yazı iÅŸleri müdürü Beyhan Cenkçi 10 ay hapis cezasına mahkum edildi. Ulus gazetesi bir ay süreyle kapatıldı.
* 29 Nisan 1959 : Tekzipleri usulüne uygun yayınlamadıkları için, Demokrat Ä°zmir gazetesi yazı iÅŸleri müdürü Åžeref Balçık 14 gün, Ä°stanbul Havadis gazetesi yazı iÅŸleri müdürü Hamdi Tezkan 12 gün hapis cezası aldı.
* 30 Nisan 1959 : Ä°smet Ä°nönü'nün UÅŸak gezisinde olaylar çıktı. Ä°nönü’nün KurtuluÅŸ Savaşı'nda karargâh olarak kullandığı evi ziyaret etmesi, UÅŸak Valisi tarafından önlenmek istendi. Valinin bu yasadışı buyruÄŸunu kabul etmeyen Emniyet Müdürü ve Jandarma Komutanı aynı gün görevden alındılar. Polis, halkı dağıtmak için göz yaÅŸartıcı bomba kullandı. AkÅŸam UÅŸak iline civardan DP'li partizanlar getirildi.
* 1 Mayıs 1959 : UÅŸak’tan ayrılmak üzere tren istasyonuna gitmekte olan Ä°nönü'nün arabası önü kesilerek durduruldu. Ä°nönü arabadan inip, yaya olarak istasyona giderken arkasından başına taÅŸ atıldı, Ä°nönü başından kan akarak trene ulaÅŸtı ve Ä°zmir'e gitti. Ä°zmir'de CHP'nin yapmak istediÄŸi toplantı engellendi. DP'li partizanlar, Demokrat Ä°zmir Gazetesi'ni bastılar, matbaa makinelerini parçaladılar.
* 2 Mayıs 1959 : Ä°zmir'de CHP Genel BaÅŸkanı ve ana muhalefet lideri Ä°smet Ä°nönü'yü karşılamaya gelenleri jandarma dağıttı; 10 kiÅŸi yaralandı; olaya yayım yasağı kondu. (Gençlere bu yayın yasağının pratik yansımalarını aktaralım. Muhalif gazeteler yayını yasaklanmış haberlerin yerleri gazetelerde boÅŸ bırakırlar, bu nedenle belirli yerleri boÅŸ / bembeyaz gazeteler çıkardı).
* 4 Mayıs 1959 : CHP Genel BaÅŸkanı Ä°smet Ä°nönü’nün arabası Ä°stanbul Topkapı'da Trafik Müdürü tarafından durduruldu. Çevrede organize olarak toplanmış ve içirilmiÅŸ zorbalar tarafından araba sarıldı. Bir binbaşının olaya müdahale edip askerlere emir vermesi sonucu Ä°nönü son dakikada linç edilmekten kurtuldu. Olaya yayım yasağı kondu. Aynı gün Cumhuriyet Halk Partisi milletvekilleri protesto amacıyla Meclis oturumuna katılmadılar.
* 11 Mayıs 1959 : Bursa'da yayımlanan Yeni Ant gazetesinden DerviÅŸ Sami TaÅŸman ve Fethi TaÅŸman da 1 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırıldılar.
* 20 Mayıs 1959 : Vatan gazetesi yazarlarından Sadun Tanju, saldırıya uğradı
* 27 Mayıs 1959 : Ankara'da yayımlanan Zafer ve Yenigün gazeteleri ve Ulus gazetesi 1 ay süreyle kapatıldı. Ulus gazetesi yazı iÅŸleri müdürü Ülkü Arman, Bülent Ecevit'in bir yazısı nedeniyle 10 ay hapis cezası aldı.
* 3 Haziran 1959 : Polis Zonguldak Maden Ä°ÅŸçileri Kongresini dağıttı.
* 3 Haziran 1959 : Ä°zmir Demokrat gazetesi 1 ay kapatıldı. Gazeteci Adnan Düvenci ve Åžeref Bakşık 16’ÅŸar ay hapis cezasına çarptırıldılar.
* 24 Haziran 1959 : DoÄŸan AvcıoÄŸlu’nun Ä°ran Åžahı Rıza Pehlevi’ye iliÅŸkin yazısı nedeniyle Akis dergisi hakkında dava açıldı.
* 8 Temmuz 1959 : Ulus gazetesinden Oktay Verel ve yazı iÅŸleri müdürü Beyhan Cenkçi birer buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ulus gazetesi bir ay süreyle kapatıldı.
* 13 Temmuz 1959 : Trabzon'da bir Amerikan üssü kuruldu.
* 29 Temmuz 1959 : Ä°stanbul'da 3, Nazilli'de 1 gazeteci hapse mahkum edildi.
* 31 Temmuz 1959 : Türkiye (sonradan AB’ye dönüÅŸecek olan) Avrupa Ekonomik TopluluÄŸu'na (AET) üyelik için resmen baÅŸvurdu.
* 19 Eylül 1959 : Ä°ncelemelerde bulunmak için Çanakkaleye gelen CHP milletvekilleri Ä°brahim Saffet Omay ve DaniÅŸ Yurdakul’u taşıyan geminin limana yanaÅŸması DP’liler tarafından engellendi ve Ä°mroz’da indirildiler. Gece bir motorla gizlice Ä°mroz’dan Çanakkale’ye geçen iki milletvekilinin gerek Geyikli’ye geliÅŸlerinde gerekse döndükleri zaman Ä°stanbul rıhtımında karşılanışlarında DP’li grupların saldırıları çatışma yarattı..
* 7 Kasım 1959 : CMP lideri Osman Bölükbaşı 10 ay hapse mahkum oldu.
* 16 Aralık 1959 : Vatan Gazetesi 1 ay süre ile kapatıldı.
1960
(1960 yılının 23 Ekim günü yapılacak olan nüfus sayımı ile cumhuriyet dönemimizde okur-yazar oranının yalnızca Demokrat Parti iktidarının 1995-60 döneminde gerilediÄŸi, 1955’te % 41 iken 1960’da % 39,5 e düÅŸtüÄŸü görülecektir).
* 1 Ocak 1960 : Lüks otomobiliyle bir süredir yurt gezilerini sürdürmekte olan Said-i Nursi Ä°stanbul'a geldi.
* 5 Ocak 1960 : Mersin’e gitmekte olan Menderes’in önüne Tarsus’ta elinde kasap bıçağı olan Ali Bayat adlı bir ÅŸahıs çıktı ve bacaklarının arasına sıkıştırmış olduÄŸu beÅŸ yaşındaki çocuÄŸu göstererek “uçak kazasından kurtulduÄŸunuz için oÄŸlumu size kurban edeceÄŸim” dedi, son anda engellendi.
* 5 Ocak 1960 : Kim dergisi sorumlu yazı iÅŸleri müdürü Åžahap BalcıoÄŸlu Amerikalı gazeteci Eugene Pulliam’ın Türkiye hakkında yazdığı yazıyı yayımlamak suçundan yediÄŸi16 aylık cezasını çekmek üzere cezaevine girdi.
* Ocak 1960 : Said-i Nursî’nin doÄŸu illeri valilerine yazdığı bir mektup CHP’liler tarafından ele geçirilince basında yer aldı. Said-i Kürdî mektupta ÅŸunları söylemekteydi : “ Åžark bölgesinde komünistliÄŸi 60 bin Nursî sayesinde önlemekteyim. Bu 60 bin talebenin içinde bir iki ahlaksız da çıkabilir. Bunları kitlemize mal etmek doÄŸru deÄŸildir. Bu yüzden bölgenizde risale-i Nurlar toplattırılmamalıdır. Nasıl ki Arapça ezan okutturduk ve bu sayede Müslümanları Demokrat Parti cephesinde topladığımız malumunuzdur. Åžimdi de dağıttığımız bu Risale-i Nurlarla komünizmle ve masonlukla savaÅŸacağız. Müslüman Demokratların göstereceÄŸi yardıma güveniyorum. Bundan ötürü birkaç defa Ankara’ya gittim,Müslüman vekillerle görüÅŸtüm.. Bilhassa baÅŸvekil sayın Adnan Bey ve (Milli EÄŸitim Vekili)Tevfik ileri ve sayın (Ä°çiÅŸleri Vekili) Namık Gedik’ten bu neticeyi tayin ettim…. Saidi Nursî “
* 25 Åžubat 1960 : (Mehmet Barlas’ın babası) CHP'li Cemil Sait Barlas, 10 ay hapse mahkum oldu.
* 26 Åžubat 1960 : Hükümet, Ä°nönü'nün diÄŸer birkaç milletvekili ile birlikte siyasî faaliyetleri nedeniyle dokunulmazlığının kaldırılmasını istedi.
* 7 Mart 1960 : Gazeteci Ahmet Emin Yalman, 15 ay 16 günlük mahkumiyetini çekmek üzere cezaevine girdi.
* 2 Nisan 1960 : Partisinin il kongresine gitmekte olan CHP Genel BaÅŸkanı Ä°smet Ä°nönü'nün bulunduÄŸu tren, Kayseri’ye 32 km kala valinin emriyle askerî birlikler tarafından önü kesilerek durduruldu. Saatlerce süren bir sinir mücadelesini kazanan Ä°nönü, Kayseri'de büyük bir kalabalık tarafından karşılandı.
* 3 Nisan 1960 : Ankara’ya dönüÅŸ yolunda YeÅŸilhisar’a uÄŸramak isteyen Ä°nönü’nün otomobili Ä°ncesu köprüsü üzerinde askeri kamyonlar ve askerlerin oluÅŸturduÄŸu barikatlarla kesildi. Saatler süren tartışmalardan sonra Ä°nönü barikatları yürüyerek yardı ve geçti.
* 5 Nisan 1960 : CHP Meclis Grubu, yayınladığı bildiriyle, son olaylar üzerinde durarak, yurdun selameti bakımından seçimlerin bir an önce yapılmasını istedi.
* 7 Nisan 1960 : BaÅŸbakan Menderes Parti Grubunda konuÅŸtu: "Memleket bugün kabili idare olmaktan çıkmıştır. Ä°ÅŸler çoktan laçka olmuÅŸtur. Adliye iÅŸlemez hale gelmiÅŸ, idare aciz düÅŸmüÅŸtür..."
* 7 Nisan 1960 : CHP Genel BaÅŸkanı Ä°smet Ä°nönü'nün Kayseri gezisinde karşılaÅŸtığı engellemeler ve bunlara alet edilmeleri nedeniyle bazı subaylar ordudan istifa etti. Ä°stifa eden subaylar tutuklanarak cezaevine konuldular.
* 12 Nisan 1960 : DP Grubu yayımladığı bildiri ile CHP'yi "silahlı ve tertipli ayaklanmalar hazırlamakla", bir kısım basını da bunu yalan ve çarpıtılmış haberlerle desteklemekle suçladı ve üç ayda iÅŸini bitirecek bir Tahkikat (SoruÅŸturma) Komisyonunun kurulması yönünde kararın alındığını açıklıyordu.
* 18 Nisan 1960 : DP Bursa Milletvekili Mazlum Kayalar ve Denizli Milletvekili Baha AkÅŸit'in, 'CHP'nin yıkıcı, gayri meÅŸru ve kanun dışı faaliyetlerinin memleket sathında cereyan tarzı ve bunların mahiyetlerinin nelerden ibaret olduÄŸunu tahkik, tespit ve memleketin her tarafında yoÄŸun bir halde görülen kanun dışı siyasi faaliyetlerin muhtelif sebeplerine intikal etmek, matbuat meseleleriyle adli ve idari mevzuatın ne suretle tatbik edilmekte olduÄŸunu tetkik eylemek üzere Meclis tahkikatı açılmasını isteyen önergeleri' kabul edildi.
Önergenin görüÅŸülmesi esnasında Mecliste sert tartışmalar yaÅŸandı. Ä°nönü: " Biz demokratik rejimi kurduk. Bu demokratik rejimi, istikametinden ayırıp baskı rejimi haline getirmek tehlikeli bir ÅŸeydir. Bu yolda devam ederseniz, ben de sizi kurtaramam..." dedi.
* 27 Nisan 1960 : Meclis bünyesinde kurulan 15 üyeli Tahkikat Komisyonuna ek yetkiler veren kanun, uzun ve çetin tartışmalardan sonra kabul edildi. 12 CHP Milletvekili 3-6 , Ä°nönü ise 12 oturum Meclis’ten çıkarılma cezası aldı. Ä°nönü’nün konuÅŸmasının tutanaklardan silinmesi kararı alındı. Oturumdan çıkarılma cezası alan CHP milletvekilleri direnince genel kurul salonundan polis zoruyla çıkarıldılar. Komisyonun ilk icraatı, ülkedeki tüm siyasal etkinliklerin ve Meclis görüÅŸmelerinin yayınlanmasını yasaklamak oldu.
Kurulan komisyon; sivil ve askerî savcılarla yargıçların tüm yetkilerine sahip olacak, istediÄŸi ev ve kuruluÅŸu basabilecek, öngördüÄŸü evrak, belge ve eÅŸyalara el koyabilecek, gazeteleri toplatabilecek ve matbaalarıyla birlikte kapatabilecekti. Komisyon kararlarına karşı gelmenin veya savsaklamanın cezası üç yıla kadar hapis olacaktı.
DP’nin yargı yetkisini özel bir heyete veren bu kararı açık bir anayasa ihlaliydi ve iktidardan düÅŸüp yargılandıklarında sorumlu tutuldukları en ağır suçu oluÅŸturdu.
* 28 Nisan 1960 : TBMM görüÅŸmelerini haber yapmaya kalkışan tüm gazeteler toplatıldı.
* 28 Nisan 1960 : Ä°stanbul Üniversitesi öÄŸrencileri, üniversite merkez binasında hükümet aleyhine gösteri yaptı. Güvenlik güçleri, gösterilere müdahale etti. Güvenlik güçlerinin üniversiteden ayrılmasını isteyen rektör Sıddık Sami Onar , tartaklanarak Emniyet MüdürlüÄŸü'ne götürüldü. Polis çaresiz kaldı, ordu birlikleri çaÄŸrıldı. Gösterilerde, Orman Fakültesi öÄŸrencisi Turan Emeksiz polis ateÅŸi sonucu vurularak öldü, 40 kiÅŸi yaralandı. Üniversiteden çıkıp Sirkeci’ye kadar ilerleyen gençlerin karşı tarafa geçmemesi için köprüler açılarak geçiÅŸ kesildi. Ankara ve Ä°stanbul'da sıkıyönetim ilan edildi.
* 29 Nisan 1960 : Ankara’da Siyasal Bilgiler ile Hukuk Fakültesi öÄŸrencileri de eyleme geçtiler. Ä°stanbulda’ki eylemler de sürdü. Ankara ve Ä°stanbul üniversiteleri 1 ay süreyle kapatıldı.
* 30 Nisan 1960 : Gençlerin protesto eylemleri sırasında tank üzerinden düÅŸen Nedim Özpulat adlı genç öldü. Ä°stanbul'da bir gün sokaÄŸa çıkma yasağı ilan edildi. Ali Ulvi'nin karikatürü nedeniyle Cumhuriyet gazetesi 10 gün süreyle kapatıldı.
* 2 Mayıs 1960 : NATO Bakanlar Konseyi Ä°stanbul'da toplandı. Protesto gösterileri yapıldı.
* 3 Mayıs 1960 : Emekli olmak üzere izne ayrılan Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel, yazılı olarak hükümeti uyarmak istedi. Bu mektup ihtilalden sonra açıklanmıştır. ( Mektup EK – 4’te yer almaktadır).
* 4 Mayıs 1960 : Yeni Sabah gazetesi 10 gün süreyle kapatıldı. Demokrat Ä°zmir gazetesinden 16 kiÅŸi mahkum oldu.
* 5 Mayıs 1950 : Demokrat Partililer hükümete destek için Ankara Kızılay'da bir gösteri düzenlemeye karar verdiler. Ä°ktidara karşı gençler de aynı gün, aynı saat, aynı yerde gösteri yaptılar. ( Gençlerin bu eylemi yapabilmek için “fısıltı gazetesi” denilen yöntemle haberleÅŸmede kullandıkları 555 K, yani “beÅŸinci ayın beÅŸinde, saat beÅŸte, Kızılay’da” parolası siyasî tarihe geçmiÅŸtir). Dolayısıyla DP’nin gösteri planı geri tepmiÅŸ oldu ve CumhurbaÅŸkanı Celal Bayar ve baÅŸbakan Adnan Menderes alanda protestolarla karşılandı.
* 6 Mayıs 1950 : 555K gösterilerinin fotoÄŸraflarını ve haberini yayımladığı gerekçesiyle Zafer gazetesi 1 hafta kapatıldı.
* 6 Mayıs 1950 : Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel görevinden izinli olarak ayrıldı.
* 9 Mayıs 1960 : Hür Adam gazetesi 10 hafta kapatıldı
* 16 Mayıs 1960 : Milli EÄŸitim Bakanlığı 19 Mayıs gösterilerini yasakladığını açıkladı.
* 18 Mayıs 1960 : AkÅŸam gazetesi 20 gün süreyle kapatıldı.
* 21 Mayıs 1960 : Harp Okulu öÄŸrencileri Ankara'da, hükümet aleyhinde sessiz bir yürüyüÅŸ yaptılar. Önlem olarak Harp Okulu öÄŸrencileri tatile gönderildiler.
* 22 Mayıs 1960 : HaberleÅŸmeye sansür koyan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, beÅŸ kiÅŸinin bir araya gelerek dolaÅŸmasını yasakladı.
* 25 Mayıs 1960 : Meclis, 20 Haziran 1960 tarihine kadar tatil edildi. Bugünkü birleÅŸimdeki konuÅŸmaların yayınlanması yasaklandı.
* 27 Mayıs 1960 : 27 MAYIS Ä°HTÄ°LALÄ°... Türk Silahlı Kuvvetleri idareyi ele aldı. Meclis feshedildi. Yeni anayasa ve demokratik müesseselerin kurulması hazırlığına baÅŸlanıldı.
* 28 Mayıs 1960 : CumhurbaÅŸkanı Celal Bayar istifa etti. Tarafsız kiÅŸilerden (3 asker, 14 sivilden) oluÅŸan bir hükümet kurulduÄŸu duyurldu.
* 29 Mayıs 1960 : DP Ä°çiÅŸleri Bakanı Dr. Namık Gedik, tutuklu bulunduÄŸu Harp Okulu'nda pencereden atlayarak intihar etti. Gözaltına alınmış olan 150 kiÅŸi Yassıada'ya getirildi.
FACEBOOK'tan alınmıştır.
#demokrat
#siyasetine #Secim
#tarih