Åžahabettin KÜÇÜKYAZICI
Türkiye, KahramanmaraÅŸ'taki iki büyük depremde yitirdiÄŸi canlarına aÄŸlıyor. Ölü ve yaralı sayısı her geçen saat artıyor. Yapılan son açıklamaya göre depremde 20 bin üzerinde kiÅŸi yaÅŸamını yitirdi, seksen bin kiÅŸi ise yaralandı. Bölgede arama kurtarma çalışmaları sürüyor. Ä°ÅŸte KahramanmaraÅŸ, Malatya, Gaziantep, Hatay, Adana, Kilis, Adıyaman, Diyarbakır, Åžanlıurfa ve Osmaniye'den
KahramanmaraÅŸ'ın Pazarcık ilçesinde 6 Åžubat günü sabaha karşı meydana gelen 7,7 ÅŸiddetindeki deprem 10 kenti adeta yıkıp geçti. Gün aÄŸarınca bölgedeki acı bilanço yavaÅŸ yavaÅŸ gün yüzüne çıkarken çok sayıda arama kurtarma ekibiyle enkaz çalışmaları yapıldı. Çalışmalar sürerken saat 13.24'te, bu kez Elbistan merkezli bir sarsıntı meydana geldi. Bölgedeki durumu çok daha acı hale getiren bu sarsıntının ardından büyüklüÄŸü 6,6'ya kadar ulaÅŸan artçılar sürekli devam ederken bugün ise Adıyaman'da kaydedilen 5,3 ÅŸiddetindeki deprem vatandaÅŸları korkuttu. Artçı olduÄŸu düÅŸünülen ancak çevre illerden de hissedilen sarsıntının ardından 7 Åžubat artçı depremler araÅŸtırılmaya baÅŸlandı.
KahramanmaraÅŸ merkezli iki yıkıcı depremin ardından 6. güne girilmiÅŸken bölgede arama kurtarma çalışmaları devam ediyor. Umutlar her geçen dakika biraz daha azalırken Diyarbakır'da depremin 72. saatinde kurtarılan 45 yaşındaki Yazgül Çaçan umudun adı oldu. Bu esnada ölü ve yaralı sayısında artış sürüyor.
MÄ°LLETÄ°MÄ°ZE BÜYÜK GEÇMÄ°Åž OLSUN.
TÜRK MÄ°LLETÄ° BU AFETÄ°N DE YARILARINI HIZLA SARABÄ°LECEK GÜÇTEDÄ°R.
Dünyanın en tecrübeli kurtarma birimi “Amerikan Uluslararası Kurtarma” Ekibinin Kurtarma ÅŸefi ve afet olayları müdürü anlatıyor:
Bu makaledeki bilgiler bir deprem anında hayat kurtaracaktır.
875 yıkılmış binaya sürünerek girdim, 60 ülkeden kurtarma ekipleriyle çalıştım, birçok ülkede kurtarma ekipleri oluÅŸturdum, ve çok sayıda ülkede birçok kurtarma ekibinin üyesiyim.
2 Yıl boyunca BirleÅŸmiÅŸ Milletler “felaket azaltma” uzmanıydım. 1985'ten beri aynı anda gerçekleÅŸenler hariç dünyadaki bütün büyük felaketlerde çalıştım.
1996'da benim hayatta kalma metodumun geçerliliÄŸini ortaya koyan bir film yaptık.
Türk hükümeti, Ä°stanbul Belediyesi, Ä°stanbul Üniversitesi, Case Yapımcılık, ve ARTI bu pratik ve bilimsel testin filme alınmasında iÅŸbirliÄŸi yaptılar.
Ä°çinde 20 maket (mannequis) olan bir okulu ve evi yıktık. 10 maket “çömel ve korun” metodunu uygularken, 10 maket “hayat üçgeni” metodumu uyguladı.
Tasarlanmış yıkımdan sonra görüntüleri filme almak ve sonuçları belgelemek için enkazı geçip binaya girdik. Bina yıkımlarında oluÅŸabilecek ÅŸartlar dahilinde direk olarak gözlemlenebilen ve bilimsel ÅŸartlar altında hayatta kalma tekniklerimi uyguladığım film “çömelip korunan/saklanan” kiÅŸiler için hayatta kalma ÅŸansının sıfır(0) olduÄŸunu ortaya koydu.!
“Hayat üçgeni” metodumu kullananlar için hayatta kalabilme ÅŸansı ise yaklaşık olarak % 100 oldu.
Enkazına girdiÄŸim ilk bina 1985 Mexico City depreminde bir okuldu. Bütün çocuklar sıralarının altındaydı. Her bir çocuk kemiklerinin kalınlığına kadar ezilmiÅŸlerdi. Sıralarının yanındaki koridorlara uzanmış olsalardı hayatta kalmış olabilirlerdi. Bu “kayıptı, gereksizdi” ve çocukların neden koridorlarda (sıraların arasında) olmadığını merak ettim.
O an, çocuklara bir ÅŸeyin/eÅŸyanın altına saklanmalarının söylendiÄŸini bilmiyordum.
Basitçe ifade edilirse, binalar yıkılırken, objelerin üzerine düÅŸen tavan ağırlığı veya içerideki mobilyalar bu nesnelere çarparken yanlarında bir yer, boÅŸluk bırakırlar. Bu boÅŸluk benim “hayat üçgeni” dediÄŸim alandır.
Nesne ne kadar büyük ve ne kadar dayanıklı olursa daha az ezilecektir.
Nesneler ne kadar az ezilirse boşluk ve bu boşluğu kullanan kişinin yaralanma olasılığı o kadar azalır.
DOUG COPP'UN ÖNERÄ°LERÄ°;
1-) Binalar çökerken basitçe "çömelen ve korunan" kiÅŸiler istisnasız her defasında ezilerek ölüyorlar. Masa, araba gibi nesnelerin altına giren kiÅŸiler her zaman ezilirler.
2-) Kediler, köpekler ve bebekler'in hepsi doÄŸal bir ÅŸekilde dizlerini ana rahmindeki gibi karınlarına doÄŸru çekerek kıvrılırlar. Deprem anında sizde bu ÅŸekilde kıvrılmalısınız. Bu doÄŸal bir güvenlik ve hayatta kalma içgüdüsüdür. Daha küçük bir boÅŸlukta hayatta kalabilirsiniz. Hafifçe ezilecek ama yanında boÅŸluk yaratacak bir kanepe, geniÅŸ büyük bir eÅŸyanın yanında durun.
3-) AhÅŸap evler deprem anındaki en güvenliyapılardır. Sebebi basittir; ahÅŸap esnektir ve depremin zorlamasıyla hareket eder. EÄŸer ahÅŸap bina çökerse geniÅŸ yaÅŸam boÅŸlukları oluÅŸur. Ayrıca, ahÅŸap binalar daha az yoÄŸunlukta yıkılış ağırlığına sahiptir. TuÄŸla binalar ayrı tuÄŸla parçalarına ayrılacaklardır. TuÄŸlalar bir çok yaralanmalara sebep olacaktır, ama (beton) bloklardan daha az ezilmiÅŸ vücutlar yaratırlar.
4-) EÄŸer gece yataktayken deprem olursa, basitçe yuvarlanarak yataktan düÅŸün. Yatağın çevresinde güvenli bir boÅŸluk oluÅŸacaktır. Oteller müÅŸterilerine deprem anında yatakların yanında yere uzanmalarını salık veren bir uyarı notunu odalarda her kapının arkasına asarlarsa depremlerde çok büyük hayatta kalma oranlarını saÄŸlayabilirler.
5-) Televizyon izlerken deprem olursa ve kolayca kapıdan veya pencereden dışarı kaçmak mümkün deÄŸilse, kanepe veya büyük bir koltuÄŸun/sandalyenin yanında cenin pozisyonunda kıvrılarak yere uzanın..
6-) Bina çökerken Kapı kiriÅŸlerinin altına geçen herkes ölür...Nasıl mı? EÄŸer kapı kiriÅŸlerinin altına geçerseniz ve kapı kiriÅŸi öne veya arkaya doÄŸru düÅŸürse inen tavanın altında ezilirsiniz. EÄŸer kapı kiriÅŸi yana doÄŸru yıkılırsa ikiye bölünürsünüz. Her iki durumda da ölürsünüz.!
7-) Hiçbir zaman merdivenlere gitmeyin/yönelmeyin. Merdivenler (ana binadan) farklı bir 'frekans aralığına' sahiptir; ana binadan bağımsız/ayrı olarak sarsılırlar. Merdivenler ve binanın geri kalanı devamlı olarak birbirlerine çarparlar, ta ki merdivenlerin yıkılışı gerçekleÅŸene kadar.
Merdivenlere ulaÅŸan insanlar basamaklar yüzünden yaralanırlar. Korkunç ÅŸekilde sakatlanırlar. Bina yıkılmasa dahi, merdivenlerden uzak durun. Merdivenler binanın hasar görmesi en muhtemel kısmıdır.
Depremde yıkılmamış olsa dahi, merdivenler bağırarak kaçmaya çalışan insanların aşırı yüklenmesi ile çökebilir. Merdivenler binanın geri kalan kısmı zarar görmemiÅŸ olsa dahi her zaman güvenlik açısından kontrolden geçirilmelidir.
8-) Binanın dış duvarlarına yakın yerlerde durun, mümkünse dışına çıkın.
Binanın iç kısımlarındansa dış kısımlarına yakın yerlerde olmak çok daha iyidir. Binanın dış çevresinden ne kadar içeride olursanız, çıkış yolunuzun kapanma ihtimali o kadar artacaktır.
9-) Aynen Nimitz yolundaki katlar arasındaki (yıkılan) blokların meydana getirdiÄŸi gibi, deprem anında üst yolun yıkılmasıyla ezilen araçların içinde bulunan insanlar ezilirler. San Francisco depreminin kurbanlarının hepsi araçlarının içindeydiler. Hepsi öldü.
Araçlarının dışına çıkıp,aracın yanına uzanıp veya oturarak kolaylıkla hayatta kalabilirlerdi. Ölen herkes eÄŸer araçlarından çıkıp, araçlarının yanına oturabilseler veya uzanabilselerdi yaşıyor olabilirdi. Ezilen bütün araçların yanında-kolonların direkt olarak üzerine düÅŸtüÄŸü araçlar hariç- 3 feet yükseklikte boÅŸluklar oluÅŸmuÅŸtu.
10-) Enkaz halindeki gazete ofislerini ve çok miktarda kağıdın olduÄŸu ofisleri dolaşırken kağıdın sıkışmadığını/ezilmediÄŸini keÅŸfettim. Kağıt yığınlarının/kümelerinin etrafında geniÅŸ boÅŸluklar bulunur/oluÅŸur...
Yapacaklarınız bu kadar.
ÖÄŸrenin, ÖÄŸretin..
DEPREM ÇANTASI:
Depreme hazırlıklı olmak için mutlaka evinizin bir köÅŸesinde deprem çantasının bulunması gerekiyor. Deprem çantasının içinde neler olmalı?
ÇAMAÅžIRLAR
Ä°ç çamaşırı
Çorap
Hırka
YaÄŸmurluk
Ä°klime uygun yedek temiz çamaşırlar
BELGELER
Kimlik kartları,
Tapu, sigorta, ruhsat belgeleri
Zorunlu deprem poliçesi
TEMÄ°ZLÄ°K MALZEMESÄ°
Sabun
Tuvalet kağıdı
Islak mendil
Hijyenik ped
Dış fırçası ve macunu
GEREKLÄ° MALZEMELER
Ä°lk yardım çantası
Uyku tulumu veya battaniye
Çakı, düdük, küçük makas
Kâğıt, kalem
Pilli radyo, el feneri ve yedek piller
GIDALAR
Yüksek kalorili, vitamin ve karbonhidrat içeren, su kaybını önleyen ve dayanıklı gıdalar
Konserve, kuru meyveler, tahin–pekmez, meyve suyu