Pandeminin, ekonomik dalgalanmaların, toplumlar arası ve toplum içi çatışmaların, küresel iklim sorunlarının karşısında teknolojik ilerlemelerin; robotlaÅŸmanın, farklı bir gezegende yaÅŸama dair çalışmaların, NFT ve coinlerin yeni tanışıklığı diÄŸer yanda duruyor. Hepsinin ortasında, hepsine maruz, hepsiyle tanışıp kaynaÅŸmak, alışmak için tek bir an durmaya izni olmayan bir insanlık var. OlduÄŸumuz yerde ÅŸimdiye deÄŸin bildiklerimizden gördüklerimizden ve bize anlatılanlardan çok baÅŸka deneyimlerin içindeyiz. Bu deneyimlerin ortak noktası ise deÄŸiÅŸim ve belirsizlik. Hayati zeminimizin üzerinde durduÄŸu tüm bu alanlardaki belirsizlik bireysel olarak da deneyimlenerek kaygı ve stresin artmasına neden oluyor. Öyle ki 1950’ lerde klinik yatış verilmesine neden olan kaygı düzeyi bugünün normali olarak deÄŸerlendiriliyor. Günümüz insanı olarak yaÅŸadığımız bu belirsizlik çağında hayatı, iliÅŸkileri, ÅŸimdiyi ve geleceÄŸi nasıl ele alacağımız ise anbean karşılaÅŸtığımız deÄŸiÅŸimlerle yeniden ÅŸekilleniyor. Tüm bu deÄŸiÅŸimleri kucaklamak ve onlarla büyüme süreci ise uyum ve dönüÅŸümden geçiyor.
Ä°nsanın yeni olana, var olanın deÄŸiÅŸmesine verdiÄŸi doÄŸal tepkinin verilmesi ve sonrasında bu tepki nesnesi ile bir iliÅŸki, baÄŸ kurması belli bir süreçtir. Günümüzde bu iliÅŸkiyi kurma ve yeni olanı özümseyerek baÄŸ kurmak ya da kabul etmemek için her zamankinden çok az zamanımız var. O kadar ki bizden önceki nesillerin sahip olduÄŸuna oranla milisaniyelerle ölçülecek derecede kabul edilebilir. Çünkü her an dış dünyadan gelen bir bilgilendirilme yaÄŸmurunun içindeyiz; televizyon, gazete, dergi ve radyo gibi basın ve yayın organlarının yanı sıra bunlardan çok daha hızlı ve etkin sosyal medya araçlarından gelen sayısız ve anlık bilgilerin içindeyiz. Bu bilgilerin yeterli, saÄŸlıklı ve ihtiyacımız olanı ne kadar? Sorusunu sormak ve buna saÄŸlıklı bir cevap vermenin zorluÄŸu hepimizi bu bilgi yaÄŸmurunun içinde bir saÄŸanakta bırakıyor.
Psikanalist ve yazar Adam Philllips’ in tabiriyle hız ve bilgi çağını aşıp Åžeffaflık çağı olarak deÄŸerlendirdiÄŸi bu dönemde saÄŸlıklı ve ihtiyacımız olan bilgiyi almak da kendimizi saÄŸlıklı ve ihtiyacımız olan kadar ifade etmek de oldukça güç olabiliyor. Bir sosyal medya aracına anlık bir giriÅŸ yapmakla dünyada olan bitenlere de, sayısız insanın hayatına da ÅŸahit olabiliyoruz. Bizler de bu aÄŸlarda kendimizi anbean paylaÅŸabiliyoruz. Bu durum bilginin açıklığı ve ulaşılabilirliÄŸi ile bilgi kirliliÄŸi ve sınırsızlığı üzerine bir paradoks oluÅŸturuyor. Sosyal medyanın akışında her bilgiyi edinmek için saniyelerden oluÅŸan bir zamanımız oluyor. Bu zamanda insani ve doÄŸal bir sınırlılık nedeniyle zaten özümseyemediÄŸimiz bilgiyi sıkıştırılmış bir bilgi parçacığı olan enformasyon olarak alabiliyoruz. Yani iliÅŸki kurmuyor, baÄŸ kurmuyor yalnızca ediniyoruz. Anlık gelen sayısız bilgiye karşı ÅŸeffaflıkla duruyor ve hepsinin deÄŸip geçmesini izliyoruz. Dahası sayısız çoÄŸunluÄŸumuz bundan uzak olmayı hayal dahi etmek istemiyor. Ä°nternet kesintisi, akıllı telefonundan uzak olmak, istediÄŸi kiÅŸiye ulaÅŸamamak bu akışın dışında olmak, izole olmak anlamına gelerek rahatsızlık yaratıyor. Bir tür bağımlılık yaratıyor çünkü gerçek bir iliÅŸki ve baÄŸ kurmanın yerine koyuyoruz.
Kendimize bu ÅŸeffaflığın içinde iyi gelmemiz nasıl mümkün olur?
Bu akışın durma noktalarını kendimize oluÅŸturmak bilgi yığınının içinde kendimizi kaybetmememiz için en iyi gelebilecek müdahaleyi oluÅŸturabilir. AÄŸlara baÄŸlı olma ve kalma süremizi kısaltmak ve sınırlandırmak gerçekten olduÄŸumuz anda kalmamız ve gerçek bir iliÅŸki kurmamız için ihtiyacımız olan ÅŸeydir.
Tanımak, baÄŸ kurmak için bize verilen süre ne kadar kısalırsa kısalsın bu süreyi kendimiz için belirlememiz de hala mümkün. Kimleri, neden ve ne zaman okuduÄŸumuz, gördüÄŸümüz, takip ettiÄŸimizi belirlemek, bunları saÄŸlıklı bir filtreyle süzerek güvenli, saÄŸlıklı ve gereken kadarıyla baÄŸ kurmayı saÄŸlayabiliriz.
Alıştığımız hıza uymayan ve tam da bu nedenle ihtiyacımız olan kitap okuma, bir konsere yahut sinemaya gitme gibi aktivitelerde bulunma gerçekten zaman ayırıp iliÅŸki kurduÄŸumuz ve bu sayede anda kalarak kendimizi gerçekten besleyebileceÄŸimiz bir baÄŸlam oluÅŸturabilir.
Ve her ÅŸeyin bilgisinin hızlı akışının içinde kendimiz için saÄŸlıklı deÄŸerler oluÅŸturma, var olanları sürdürme ve koruma nerede ve nasıl olduÄŸumuzun, kim olduÄŸumuzun içsel hizasını saÄŸlamaya yardımcı olacaktır.
Bilgi güçtür, gerçek bilgiye ulaÅŸmak ise bilinçli bir çaba ve emek ister. Kendimizin ve yaÅŸadığımız dünyanın gerçekliÄŸine temas edebilmemiz dileklerimle.
Klinik Psikolog Asiye USLUCA