Ä°ÅŸ yaÅŸamında çalışanların performansını yönetmek ve geliÅŸtirmek yöneticinin iÅŸinin temel bir parçasıdır. Bu iÅŸin zor kısmı, kendisinden beklenen performans düzeyini karşılamayan ve çeÅŸitli sorunlar yaratan insanlarla uÄŸraÅŸmaktır.
DüÅŸük performansla çalışan ve zorluk çıkaran insanlar büyük olasılıkla art niyetli deÄŸillerdir, önyargılı bir biçimde, kötü insanlar olarak nitelendirilmemeleri gerekir. Onlar; ÅŸikâyet ederek, tembellik yaparak, zaman çalarak ve bazen de zarar verici davranışlarda bulunarak mutsuz ve umutsuz olduklarını dışa vurmaktadırlar. Zor insanlar, belki de iÅŸ ortamında kendilerini istedikleri gibi ifade edemeyen, varlıklarının ve deÄŸerlerinin fark edilmediÄŸini düÅŸünen, iÅŸe yaramadıkları duygusuna kapılan, hayal kırıklıkları yaÅŸayan çalışanlardır. Amaç ve yön konusunda yeterince bilgilendirilmedikleri için çok çalıştıklarını düÅŸünen, ancak akıntıya karşı kürek çekmekte olduklarını fark edemeyen insanlar da olabilirler. Bu insanların ÅŸirkete baÄŸlı, özveriyle çalışan ve gelecek için umut veren üretken ve yaratıcı insanlar olma olasılıkları her zaman vardır.
Zor insanlar, davranışlarının iÅŸ ortamında yarattığı sorunların niteliÄŸine ve zorluk derecelerine göre; yeni, tutarsız, dengesiz, ortalama, marjinal ve tahammül edilemez çalışanlar ÅŸeklinde altı baÅŸlık altında gruplandırılabilir.
Yeni çalışan, kendisinden ne beklendiÄŸini öÄŸrenerek iÅŸe baÅŸlar. Yetkinlik geliÅŸtirmesi ve verimli çalışabilmesi için zamana, eÄŸitime ve rehberliÄŸe ihtiyacı vardır. Bu insanın zor olarak nitelendirilmesinin bir nedeni, onu iÅŸe hazırlayan ve eÄŸiten yöneticiye diÄŸer görevleri için daha az zamanın kalmasıdır. Yeterli zamanı ayırmak kolay olmayabilir. Bazı yeni çalışanlar iÅŸleri kolayca öÄŸrenirlerken bazıları iÅŸi öÄŸrenmek için uzun süreye ihtiyaç duyarlar ve iÅŸleri daha da zorlaÅŸtırabilirler. Bu arada, tüm yeni çalışanların zor insanlar olacağını da düÅŸünmemek gerekir.
Tutarsız çalışan, genellikle çeliÅŸen performans sergiler, iyi günleri, haftaları hatta ayları olduÄŸu gibi kötü günleri, haftaları ve ayları vardır. Performansının neden düÅŸtüÄŸünü ya da arttığını anlamak kolay deÄŸildir. Davranışları ve performansı öngörülebilir deÄŸildir.
Dengesiz çalışan, yaptığı iÅŸin bazı yönlerinde son derece güçlü ve baÅŸarılı olurken diÄŸer bazı yönlerinde yetersiz kalmakta ve sorunlar yaratmaktadır. ÖrneÄŸin, teknik beceri ya da sorun çözme anlamında çok baÅŸarılı iken insan iliÅŸkilerinde oldukça zayıf kalabilmektedir. Bu, zihinsel ya da davranışsal deÄŸil, yetkinlikler anlamında dengesizliktir.
Ortalama çalışan, iÅŸin temel gereklerini yerine getirir, kendisinden sıradan görevleri ortalama bir performansla yapar. Yüksek kalitede iÅŸ yapmak gibi bir endiÅŸesi ve çabası yoktur. En alt düzeydeki iÅŸin ötesine hiç bir çaba göstermez. Özel projeler ya da yoÄŸun çaba gerektiren dönemlerde yöneticinin katkı isteyebileceÄŸi kiÅŸiler listesinde en alt sıralardadır.
Marjinal çalışan, iÅŸin kritik boyutlarının çoÄŸunda en düÅŸük beklentileri bile karşılayamayacak düzeydedir. Bu kiÅŸi oldukça sessizdir ve her nasılsa görünmez olabilmektedir. ÇoÄŸunlukla boÅŸa zaman harcamakta ve çalışma verimi çok düÅŸük olmaktadır.
Tahammül edilmez çalışan ise çok az iÅŸi doÄŸru yapar, zamanında bitirdiÄŸi iÅŸ neredeyse yok gibidir. Ortaya koyduÄŸu iÅŸ çok azdır ve devamsızlığı da çok fazladır. Davranışları baÅŸkalarını rahatsız edicidir. Ä°ÅŸleri ve eylemleri sıklıkla kendisi ve baÅŸkaları için ciddi sorunlar yaratır.
Bu gruplama, her zaman gerçekçi olmasa da zor insanlarla nasıl ilgilenileceÄŸi konusunda yol ve yöntem belirlemek açısından yararlıdır. Zor insanlarla ilgili konular açıldığında veya belirli bir zor insanla nasıl ilgilenileceÄŸi konusu gündeme geldiÄŸinde “Performansı, tartışın ya da eleÅŸtirin, ama insanı deÄŸil” kuralına özen göstermek gerekir. DiÄŸer bir ifadeyle, bir çalışanın sergilediÄŸi davranışları ya da eylemleri tartışmak doÄŸru bir yaklaşımdır. Çalışanın kiÅŸisel özelliklerini tartışmak ya da eleÅŸtirmek ise kaçınılması gereken yanlış bir yaklaşımdır.