"CUMHURİYET GAZETESİ" nden alınmıştır.
ÇoÄŸu insan gibiyseniz akıllı telefonunuzu sabah uyandığınızda ilk 5 dakika içinde kontrol ediyorsunuz! Ya da uyumadan önce en son ÅŸöyle bir dijital dünyada gezinip, telefonunuzu baÅŸucunuza koyup uykuya dalıyorsunuz? AkÅŸam yemeÄŸi için bir araya gelindiÄŸinde bile çatal ve kaşığın yanında akıllı telefonunuz duruyor? ArkadaÅŸlarınızın o an için neler yaptığını öÄŸrenmek ya da kafanızı stresli bir projeden uzaklaÅŸtırmak için harika bir mola oluyor akıllı telefonda gezinmek, haklı mıyım? Hatta tuvaletteki süreler bile akıllı telefon sayesinde artık canımız sıkılmadan geçiyor olabilir?
Son 1 senede akıllı telefon kullanım süreleri yüzde 30 artış gösterdi. AB ortalamasında günde 3 saat 15 dakika akıllı telefon kullanılıyor. Bu sürenin ülkemizde günlük 5 saat civarında olduÄŸu düÅŸünülüyor. Günde 58 kez telefon ekranını açıp yeni bildirim var mı diye bakıyoruz.
ÇOCUKLAR EMPATÄ°YÄ° EKRANDAN ÖÄžRENEMEZLER!
EÄŸer teknolojinin saÄŸladığı faydaları kullanmayı düzenlemezsek teknoloji bizi kullanmaya baÅŸlar. Bir süre sonra ücretsiz indirdiÄŸimiz sosyal medya aplikasyonları için bizler birer ürüne dönüÅŸürüz. Peki teknoloji bağımlılığından kurtulmak nasıl düzenlenir?
1. Telefonunuzu ve internet kullanımınızı sınırlandırmanıza yardımcı olmak için tasarlanmış birçok uygulama vardır. Bunları, önceden belirlenmiÅŸ bir zaman sınırını ne zaman aÅŸtığınızı size söyleyecek ÅŸekilde ayarlayabilirsiniz. Veya üzerine bir zaman kilidi koyabilirsiniz, böylece belirli bir süre için dışarıda kalırsınız.
2. Yatma vakti yaklaÅŸtığında telefonunuzu mutlaka kapatın veya “uçak” moduna ayarlayın. Telefonunuz açıksa bildirim sesleri sizin merakınızı cezbederek ekrana bakmak için uyandırabilir. UyuduÄŸunuzda cihazlarınızı kapatmayı deneyin. Gerçekten çok çok önemli bir ÅŸey olursa merak etmeyin bunu sabah öÄŸrenirsiniz.
3. Telefonunuzu kesinlikle yanınızda bulundurmanız gerekmediÄŸinde telefon bağımlılığından kurtulmak için kolayca ulaÅŸamayacağınız bir yere koyun. DiÄŸer oda iyi bir seçenek olabilir. Hele yatak odanıza akıllı telefon asla girmemelidir.
4. Sabahları uyandığınızda kendinize bir kural koyabilirsiniz. Uyandıktan sonra telefon bağımlılığından kurtulmak için ekranını açmadan önce güne kitap okuyarak ya da meditasyon, egzersiz, yoga ve hatta sadece yavaÅŸ, besleyici bir kahvaltı yaparak baÅŸlayabilirsiniz. HedeflediÄŸiniz aktiviteyi tamamlayınca ekranı açmak serbest olsun. Bunun bir yolu, kendinize baÄŸlı kalabileceÄŸiniz bir hedef belirlemektir. ÖrneÄŸin 15 dakikalık bir yürüyüÅŸe çıkabilir ve telefonunuzu evde bırakabilirsiniz.
5. Sosyal medya aplikasyonlarınızı gözden geçirin. Sosyal medyada geçirdiÄŸiniz süre kendinizi nasıl hissettiriyor? Haber kaynağınızı dolduran diÄŸer ÅŸeyleri gerçekten umursuyor musunuz? Yoksa sizi endiÅŸelendiriyor mu?KarşılaÅŸtırma yapmanıza, yargılamanıza, kıskançlık duymanıza, depresif hissetmenize hatta baÅŸarısız olmanıza neden oluyor mu? BaÅŸkalarının yaÅŸamlarına bakarak geçirdiÄŸimiz tüm zamanı, kendi hedeflerimize ulaÅŸmak için kullanabiliriz. En azından gereksiz bildirimleri devre dışı bırakın ve mutlaka bir uygulama temizliÄŸi yapın.
6. Dijital dünyaya eriÅŸim parmaklarımızın ucunda olduÄŸundan dışarıdaki kocaman gerçek dünyayı unutuyoruz. Gün içinde ne yaparsanız yapın, kendinize teknolojisiz bir mola mutlaka verin! ÖÄŸle arası 1 saat akıllı telefonu sadece arama fonksiyonu için kullanmayı hedefleyebilirsiniz. Evden veya ofisten çıkın ve telefon bağımlılığından kurtulmak için telefonsuz yürüyüÅŸe çıkın. Binanın çevresinde basit bir tur bile deÄŸerlidir.
7. Dijital çaÄŸda çocuk yetiÅŸtirmek ayrı bir meziyet haline geldi. GeçmiÅŸ yıllarda bizlerin sosyal geliÅŸimine katkı saÄŸlayan sokak oyun arkadaÅŸlarımız vardı. Bugün ise çocuklarımız evlerde yalnız başına büyüyorlar. Bizlere daha da fazla ihtiyaçları var. ÇocuÄŸunuzun tablet ya da telefonda geçirdiÄŸi süre içinde duygusal zekâsının geliÅŸme ÅŸansı yoktur. Çocuklarımızın telefon bağımlılığından kurtulmak için bizlerin yönlendirmesine ihtiyaçları var.
EMPATÄ° EKRANDAN ÖÄžRENÄ°LMEZ
Çocuklarımızın hafızalarına unutulmaz anılar eklemeliyiz. Bir çocuk büyüdüÄŸünde geçmiÅŸ yıllarda izlediÄŸi ekran görüntülerini deÄŸil, anne babasıyla yaptıkları piknikleri ya da bisiklete binmeyi öÄŸrendiÄŸi anı hatırlayacaktır. Teknolojik emzik gibi çocukların ellerinde tablet telefon yer alıyor. Üretmeyen, düÅŸünmeyen, ekrana donuk bakışlarla odaklanan çocuklar büyüyor. Oysa oynayan, koÅŸan, zıplayan, hoplayan ve uçurtma peÅŸinde kahkahalar atan çocuklar yetiÅŸtirmeliyiz.
Yapamam demeyin! Telefon kullanım süreniz hakkında bilginiz var mı? Günde kaç saatiniz akıllı telefonda geçiyor? ÖÄŸrenmek çok kolay, son 24 saat pil tüketim raporuna bir göz atabilirsiniz. Zaman sahip olduÄŸumuz en deÄŸerli hazine ise siz hangi aplikasyona zamanınızı adıyorsunuz? Bunları bilgisayardan takip etseniz ne kaybedersiniz?
YaÅŸamda canımızın istediÄŸi ve arzuladığı her ÅŸeyi yapmak için zamanımız var! Zamanımızı nereye ve ne kadar süre harcadığımız, kim olacağımızı belirliyor.
DR. BORA KÜÇÜKYAZICI
TIP DOKTORU VE AÄ°LE DANIÅžMANI