SÜMERLER

Sümerler

Feyzullah KOÇAK

Sümerler, M.Ö. 4000 – 2000 yılları arasında güney Mezopotamya’da yerleşik olan dünyanın en eski uygarlıklarından biridir. Sümer halkı, Mezopotamya bölgesine yerleştiğinde, maden işlemeyi ve çanak-çömlek yapmayı biliyordu. Yerleştikleri kentlere muazzam bir sulama sistemi kurup sulu tarımı geliştirdiler. Günlük hayatı kolaylaştıran icatların dışında matematik ve geometri gibi bilimlerin de temelini attılar. Kısacası Sümer halkı teknoloji geliştirme konusunda üstün yeteneğe sahipti. Bu insanlar için hırs, başarı, üstünlük, prestij, onur ve tanınma gibi kavramlar çok önemliydi. Toplumsal alanda kolay örgütleniyorlar, yeni bir teknolojiyi el birliğiyle geliştirebiliyorlardı. İşte dünya tarihini şekillendiren belli başlı Sümer icadı…

-Seri üretim çömlek

Sümerler dışında birçok uygarlık çanak çömlek yapmayı biliyordu. Ancak döner çarkı ilk geliştiren Sümerler oldu. Çömlek tekeri olarak da bilinen bu teknoloji, seri üretime geçilmesine imkan sağladı. Bu durum ise ticaretin gelişmesiyle sonuçlandı.

-Yazı

Tarihçiler bu konuda kesin bir yorum yapmasa da Sümerlerin dünyadaki ilk yazı sistemini geliştirdiği düşünülüyor. Sümerlerden günümüze ulaşan en eski tablet M. Ö. 2800 yılına dayanıyor. Bu tabletlerde piktograf sistemiyle nesneler ve sayılar resmedilmiş. Çivi yazısı olarak da bilinen bu sistemde, çoğu kelime tek heceden ya da tek bir resimden oluşuyor.

-Hidrolik mühendislik

Sümer şehirlerinin çoğu Fırat ve Dicle nehirleri arasında kurulmuştu. Bu nedenle şehirler düzenli aralıklarla su baskınına uğruyordu. Ancak Sümerler nehir sularının nasıl kontrol edilebileceğini öğrenmişti. Su akışını düzenlemek için palmiye gövdelerinden ve çamurdan barajlar inşa ettiler. Aynı zamanda suyu verimli kullanabilmek için kanal sistemleri tasarladılar.

-Araba

Sümerler, tekerleği önce çömlek çarkında kullandı. Ardından iki tekerlekli savaş arabası icat ettiler. El arabası şeklinde tasarlanan tekerlekli arabalar, hayvanlar aracılığıyla çekiliyordu. Bu arabalar engebeli arazilerde seyahati zorlaştırıyordu. Bu nedenle ya savaşta ya da törenler de kullanılıyordu.

-Saban

İnsanlık tarihinin en önemli buluşlarından biri olan saban, toprağı ekilebilir hale getirmek için icat edilen bir tarım aletidir. Sümerler sabanı icat ettikten sonra topraktan daha fazla verim aldıkları için çeşitli bölgelerde köy ve şehirler kurdular. Hatta çiftçilere sabanların nasıl kullanılması gerektiğini açıklayan ayrıntılı kılavuzlar bile hazırladılar.

-Tekstil atölyeleri

Mezopotamya’daki diğer uygarlıklar, yünü giysilik kumaş dokumak için kullanıyordu. Ancak bu işlemi endüstriyel boyutta ilk yapan uygarlık Sümerler oldu. Sümerler, tapınaklarını devasa giyim atölyelerine dönüştürmüştü. Bu atölyeler, modern imalat fabrikalarının öncülü oldu.

-Seri üretim tuğla

Sümerler ev ve tapınak inşa ederken taş ve kereste kullanıyordu. Taş ve kereste eksikliğini gidermek için kilden tuğla yapmaya başladılar. Sümerler kili yapı malzemesi olarak kullanan ilk uygarlık değildi. Ancak onlar bu malzemeyi seri bir şekilde üretip büyük şehirler kuran ilk uygarlıktı.

-Metalürji

Sümerler bakır madeniyle günlük eşya yapan ilk uygarlıktı. Mızrak ucundan keskilere, heykellerden usturalara kadar birçok eşya bakır kullanılarak üretiliyordu. Dönemin metalürji mühendisleri, kerestelerle ısıtılan fırınlar kullanıyordu. Bu fırınların sıcaklığını el ve ayakla yön verilen körüklerle kontrol ediyorlardı.

-Matematik

Dünyadaki ilk sayı sistemini Sümerler icat etti. 60’lık birimlere dayalı bu sistem neredeyse tüm zaman ve mekan hesaplamalarında kullanılıyordu. Bu şekilde matematiğin de temelleri atılmıştı. Sümerler sayılardaki yetenekleri sayesinde astronomi alanında da kendilerini geliştirdiler. Aynı zamanda artıklı bir takvim kullandılar. Bir ayı 30, bir yılı da 360 gün olarak hesapladılar. Onların geliştirdiği bu sistem, matematiğin gelişmesine ve hayatın her alanda kullanılmasına yardımcı oldu.

FACEBOOK SAYFASINDANALINMIŞTIR

Yapılan Yorumlar