Teftiş kurullarının yolsuzlukla mücadeledeki rolü

Önemli yolsuzluk olaylarının ortaya çıkartılmasında Teftiş Kurullarının inkâr edilemez katkıları vardır. Teftiş kurullarının yolsuzlukla mücadeledeki katkısı—Susurluk, Nesim Malki, Emlak Bankası, İmar Bankası, Neşter, Paraşüt, Akrep gibi operasyonlar da örnek verilerek—çeşitli platformlarda sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve gazeteci-yazarlar tarafından defalarca dile getirilmiştir. Teftiş kurullarının, yolsuzlukla mücadele ve iyi yönetişimin geliştirilmesi bağlamında oynadığı rolün önemi uluslararası uygulamaların incelenmesiyle de ortaya çıkmaktadır. Kıta Avrupası’nda zaten var olan teftiş (inspection) sisteminin, son yıllarda İngiltere gibi bazı Anglosakson ülkelerinde de yükselen bir değer olduğu bilinmektedir. Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler, Gümrükler İşbirliği Konseyi, Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi uluslararası kuruluşların yolsuzlukla mücadele konusundaki temel metinlerinde teftiş mekanizmalarının önemi vurgulanmıştır. Teftiş kurulları, yolsuzlukların önlenmesinden ziyade, oluşan yolsuzlukların ortaya çıkarılması ve yaptırımların uygulanmasında idareye yardımcı olabilecek konumdalardır. Yolsuzluğun önlenmesi sadece teftiş kurullarının üstesinden gelebileceği bir sorun değil, tüm sistemin sorunudur. Bununla beraber, teftiş kurullarının daha çok düzenlilik denetimine yoğunlaşarak, faaliyet denetimini ihmal etmeleri nedeniyle yolsuzluk üreten sistemin tasfiyesi konusunda yeterli katkıyı yapamadıkları söylenebilir. Ancak; asıl sorun, teftiş sistemine yapılan politik müdahaleler ve hazırlanan inceleme ve soruşturma raporlarının gereğince de- ğerlendirilmemesi ve denetim kurumlarının fonksiyonel bağımsızlığının olmamasıdır. Denetim elemanlarının mesleki güvencelerden yoksun olmaları da bu bağlamda değerlendirilmelidir. Yolsuzlukla mücadelenin asli aktörlerinden olan teftiş kurullarının çağdaş teftiş normları doğrultusunda güçlendirilmeleri, denetim elemanların fonksiyonel bağımsızlığı- nı mesleki güvencelerle sağlanması, teftiş sistemi ve müfettişlik mesleği ile ilgili mevcut sorunların giderilmesi gerekmektedir.

Adınız Soyadınız

E-Posta Adresiniz

Yorumunuz

Güvenlik Numarası